یکی از علائمی که بسیاری از مبتلایان به مولتیپل اسکلروز (ام اس) با آن دست به گریبان هستند مشکلات گفتاری است. اختلالات گفتاری در ام اس ناشی از ضایعات مغزی است که یک سری نواحی آسیب‌دیده عصبی و بافتی هستند که به وسیله ام اس ایجاد شده‌اند. ضایعات ایجاد شده در بخش‌های مختلف مغز و ساقه مغز می‌توانند باعث بروز تغییرات مختلفی در الگوهای معمول گفتار شخص بیمار شوند.
گاهی اوقات، این مشکلات گفتاری در مقطعی روز بروز می‌کنند و بعد هم از بین می‌روند، طوری که گاهی فقط چند دقیقه طول می‌کشند. آن‌ها همچنین با تشدید علائم ام اس بیمار، بدتر می‌شوند. اکثر مبتلایان به ام اس تنها دچار تغییرات خفیفی در گفتارشان می‌شوند، هرچند که امکان بروز مشکلات شدید هم وجود دارد. در کل، این تغییرات می‌توانند باعث مشکلات موقتی یا طولانی مدت شوند.
البته، برای مدیریت و کنترل مشکلات گفتاری ناشی از ام اس راه‌هایی وجود دارد. پس، اگر برای صحبت کردن مشکل دارید، با عصب‌شناس خودتان تماس بگیرید. او به احتمال زیاد شما را به یک متخصص گفتار و زبان درمانی ارجاع می‌دهد که می‌تواند به شما کمک کند تا توانایی صحبت کردنتان را حفظ کرده و به طور واضح و شفافی با دیگران ارتباط برقرار کنید و حرف بزنید.
علائم مشکلات گفتاری در ام اس
تغییرات گفتاری ناشی از ام اس می‌تواند باعث اختلالات مختلفی در الگوی طبیعی صحبت کردن شخص شود. مشکلات گفتاری، مثل سایر علائم ام اس، می‌توانند با شدت گرفتن مقطعی بیماری به طور موقت بروز کنند، و یا طولانی مدت باشند. در برخی از بیماران، مشکلات گفتاری در موقعیت‌های مختلف یا در زمان‌های مختلفی از روز بروز می‌کنند و بعد هم سریعاً رفع می‌شوند. برای این مشکلات، گفتار درمانی راه حل بسیار مؤثری است.
مشاوره و راهنمایی
با تیمی از متخصصان ویژه در زمینه بیومکانیک، متعهد هستیم که به ورزشکاران، مربیان و علاقه مندان به ورزش در درک و بهبود عملکرد ورزشی انها از طریق لنز تحلیلی علمی کمک کنیم.
فرم درخواست مشاوره رایگان
مشاوره و راهنمایی
با تیمی از متخصصان ویژه در زمینه بیومکانیک، متعهد هستیم که به ورزشکاران، مربیان و علاقه مندان به ورزش در درک و بهبود عملکرد ورزشی انها از طریق لنز تحلیلی علمی کمک کنیم.
فرم درخواست مشاوره رایگان
فرم درخواست مشاوره رایگانگفتار درمانی ام اس در درمان و رفع علائم زیر تاثیر فوق العاده‌ای دارد:
گفتار انفجاری
برخی افراد به سختی تلاش می‌کنند تا بلندی صدایشان را کنترل کنند، و گاه و بیگاه به صورت مقطعی با صدای بلند و سریع صحبت می‌کنند، که به این حالت گفتار انفجاری گفته می‌شود.
گفتار منقطع
گفتار منقطع یکی دیگر از الگوهای گفتار است که معمولاً با ام اس در ارتباط بوده و نیاز به گفتار درمانی دارد. گفتار منقطع زمانی رخ می‌دهد که آهنگ طبیعی الگوی گفتار یک شخص دچار اختلال شده و در نتیجه بین هجا‌ها یا کلمات او مکث‌های بیش از حد طولانی به وجود می‌آید. این اختلال در ریتم و آهنگ می‌تواند باعث شود که گفتار شخص حالتی ربات گونه پیدا کند.
مشکلات بلع
با توجه به اینکه بسیاری از عضلات مورد استفاده برای صحبت کردن عضلاتی هستند که برای قورت دادن غذا هم از آن‌ها استفاده می‌شود، جای تعجب نیست که آن دسته از مبتلایان به ام اس که از نقایص گفتاری رنج می‌برند دچار مشکلات بلع غذا هم بشوند.
مشکلات بلع، که به آن‌ها دیسفاژیا هم گفته می‌شود، ناشی از آسیب رسیدن به عصب‌های کنترل کننده عضلات دهان و گلو هستند. علائم دیسفاژیا عبارتند از سرفه یا خفگی در حین خوردن غذا و احساس گیر کردن غذا در گلو.
در صورت رفع نشدن مشکلات بلع، ممکن است بدن شخص دچار سوء تغذیه یا کم آبی شود. عفونت ریه‌ها یکی دیگر از پیامدهای احتمالی این مشکلات است چراکه غذا و مایعات به جای رفتن به مری و سپس معده به درون نای استنشاق می‌شوند. وارد شدن غذا به ریه‌ها می‌تواند باعث بروز ذات‌الریه تنفسی (پنومونی آسپیراسیون) شود.
علت مشکلات گفتاری در بیماران ام اس چیست؟
در مبتلایان به ام اس چندین نوع مشکل گفتاری وجود دارد که دیزارتری (نارساگویی عضوی) شایع‌ترین آن‌ها است.
دیزارتری
دیزارتری، که اصطلاحی پزشکی برای یک اختلال گفتاری حرکتی است، حدود 40 درصد از مبتلایان به ام اس را درگیر می‌کند.
در مبتلایان به ام اس، مدافعان بدن (گلبول‌های سفید خون) به سیستم عصبی مرکزی، که شامل مغز و نخاع هم می‌شود، حمله می‌کند. این حمله‌ها باعث التهاب و کنده شدن لایه محافظ عصب‌ها (غلاف میلین) می‌شود، که در نتیجه ناحیه‌هایی از آسیب عصبی تحت عنوان ضایعات یا پلاک‌ها به وجود می‌آید. دیزارتری می‌تواند زمانی رخ بدهد که این آسیب‌ها بر بخش‌هایی از مغز و ساقه مغز که مسئول کنترل گفتار هستند تأثیر بگذارند.
وارد آمدن آسیب به نواحی مختلف مغز می‌تواند باعث انواع مختلفی از تغییرات گفتاری شود. آسیب در یک ناحیه، دیافراگم (عضله‌ای که نقش کلیدی در تنفس دارد) را ضعیف می‌کند، که این کنترل بر تنفس را کاهش داده و در نتیجه باعث می‌شود که شخص نرم‌تر از حد معمول صبحت کند. آسیب به ناحیه دیگری، ممکن است روی عضلات لب‌ها و زبان تأثیر گذاشته و باعث نامفهوم، کندتر و کم دقت‌تر شدن گفتار شخص شود.
گفتار منقطع و گفتار انفجاری اشکال دیگر دیزارتری ناشی از ام اس هستند. هر دوی این مشکلات ناشی از بروز ضایعات در مخچه هستند که بخشی از مغز بوده و مسئولیت مهارت‌های حرکتی از جمله هماهنگی عضلانی را به عهده دارد. این دو الگوی گفتار حاکی از وجود اختلال در هماهنگی بین عضلات مسئول تولید گفتار و بازدم هستند که هر دو عناصر ضروری در کنترل بلندی صدا می‌باشند.
دیسفاژیا
دیسفاژیا یکی دیگر از انواع مشکلات گفتاری است که، هرچند عارضه نادری است، اما می‌تواند مبتلایان به ام اس را درگیر کند. برخلاف دیزارتری، که ناشی از نقص حرکتی است، دیسفاژیا یک اختلال زبانی است. این مشکل باعث می‌شود که شخص برای پیدا کردن کلمات صحیح برای توضیح افکار خود (دیسفاژیای بیانی) یا درک آنچه دیگری به او می‌گوید (دیسفاژیای دریافتی) دچار مشکل شود.
مشکلات شناختی
ام اس می‌تواند باعث یک سری مشکلات شناختی شود که گاهی اوقات بر نحوه صحبت کردن بیمار هم تأثیر منفی می‌گذارند. البته، مشکلات شناختی معمولاً فقط باعث مشکلات گفتاری خفیف مرتبط با حافظه و یافتن کلمات می‌شوند.
خشکی دهان
از عوارض برخی داروهای مورد استفاده برای درمان علائم ام اس خشکی دهان است که صحبت کردن را دشوارتر می‌کند. اگر دچار این عارضه جانبی شدید در مورد آن با پزشکتان صحبت کنید. او می‌تواند دارویتان را عوض کرده یا دوز مصرفتان را تغییر بدهد.
کنترل مشکلات گفتاری ناشی از ام اس
ارتباط نقش بسیار مهمی در زندگی روزمره ما دارد. دچار شدن به مشکلات ارتباطی می‌تواند واقعاً ناراحت کننده باشد. گفتار درمانی نوعی توانبخشی است که بر بهبود حرکت ناحیه دهان تمرکز دارد. در صورتی که ضعف عضلات صورت یا ضایعات (نواحی آسیب‌دیده مغز) بر توانایی صحبت کردن یا بلع تأثیر گذاشته باشند، گفتار درمانی هم بخشی از برنامه درمانی ام اس خواهد بود.
برنامه درمانی ام اس که گفتار درمانی هم بخشی از آن است متناسب با علائم هر بیمار طراحی می‌شود. متخصصان گفتار درمانی، که به آن‌ها پاتولوژیست گفتار هم گفته می‌شود، از تکنیک‌های مختلفی برای کمک به بیماران ام اس استفاده می‌کنند، از جمله:
تمرینات کنترل تنفس
تمرینات تنفسی اغلب شامل تمرین دم و بازدم به شکلی کنترل شده هستند که در نهایت به شما امکان می‌دهند تا بتوانید جملاتی طولانی‌تر را یک نفس بگویید. همچنین ممکن است گفتار درمانگر در زمینه‌های مثل مکث‌های بین عبارات، تأکید بر کلمات خاصی در جمله و پایش تنفس خود در هنگام صحبت کردن، هم یک سری تمرینات به شما بدهد.
تمرینات کیفیت صدا و تولید گفتار
برخی از مشکلات گفتاری می‌توانند بر بلندی و گام صدا تأثیر گذاشته یا باعث نفس زدن پرسر و صدا در حین صحبت کردن شوند. گفتار درمانگر می‌توانند تمریناتی را برای ریلکس‌سازی یا تقویت عضلات کنترل کننده تارهای صوتی توصیه کند. تمرینات دیگری هم وجود دارد که می‌توانند با تغییر الگوی حرکت فک، زبان و لب‌ها به بهبود تولید گفتار و تلفظ کمک کنند.
وسایل کمکی برای برقراری ارتباط
نوعی از وسایل کمکی که به آن‌ها وسایل کمک ارتباطی گفته می‌شود می‌توانند به افراد دارای مشکلات شدید گفتاری کمک کنند تا، برای مثال، از طریق تبدیل نوشته به متن، با دیگران ارتباط برقرار کنند. البته، وجود برخی دیگر از علائم ام اس، مثل رعشه یا مشکلات بینایی، می‌تواند بعضی از این وسائل کمکی را بلا استفاده کند. متخصص گفتار و زبان درمانی می‌تواند وسایل کمکی مناسب را به بیماران توصیه کند.
آیا فیزیوتراپی می‌تواند به مشکلات گفتاری ناشی از ام اس کمک کند؟
بله. وضعیت قرارگیری بدن هم می‌تواند در گفتار تأثیر داشته باشد. فیزیوتراپیست می‌تواند به شما کمک کند تا وضعیت قرارگیری بدنتان را طوری بهبود بدهید که به سایر توانایی‌های جسمانی‌تان کمک کند. استفاده از بالش یا تکیه‌گاه‌هایی از جنس فوم در حالت‌های نشسته یا درازکش هم به حفظ وضعیت خوب قرارگیری بدن و شفاف‌تر کردن بیان و گفتار کمک می‌کند.
مشاوره و راهنمایی
با تیمی از متخصصان ویژه در زمینه بیومکانیک، متعهد هستیم که به ورزشکاران، مربیان و علاقه مندان به ورزش در درک و بهبود عملکرد ورزشی انها از طریق لنز تحلیلی علمی کمک کنیم.
فرم درخواست مشاوره رایگان
نکاتی برای مدیریت مشکلات گفتاری در خانه
ایجاد تغییراتی در محیط اطراف خود و همچنین نحوه ارتباط برقرار کردنتان، کمک می‌کند تا صحبت کردن برای شما ساده‌تر شود. برای مثال، قبل از صحبت کردن با طرف مقابل مطمئن شوید که توجه او کاملاً به شما است؛ به علاوه، سعی نکنید با سر و صدای اطراف، مثل تلویزیون، رقابت کنید. ارتباط چهره به چهره همچنین یک سری ابزارهای ارتباطی غیرکلامی (مثل زبان بدن و حالات چهره) در اختیارتان قرار می‌دهد که بیان نظراتتان را ساده‌تر می‌کنند. اگر برای پیدا کردن کلمات مناسب مشکل دارید یا نمی‌توانید آنچه می‌خواستید بگویید را به خاطر بیاورید، می‌توانید از یادداشت استفاده کنید یا به خودتان یادآوری کنید که در حین مکالمه آرامشتان را حفظ کرده و سرعت حرف زدنتان را کم کنید.
