مولتیپل اسکلروزیس و بی‌اختیاری در ادرار
مولتیپل اسکلروزیس چیست؟
مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) بیماری است که طی آن سیستم ایمنی بدن به میلین موجود در سیستم عصبی مرکزی حمله می‌کند. میلین بافت چربی است که رشته‌های عصبی را احاطه کرده است و از آن‌ها محافظت می‌کند.
ایمپالس‌های عصبی بدون میلین نمی‌توانند به مغز وارد یا از آن خارج شوند. ام اس باعث ایجاد بافت اسکار در اطراف رشته‌های عصبی می‌شود. این روند می‌تواند تعدادی از عملکردهای بدن از جمله عملکرد مثانه و روده را تحت تأثیر قرار دهد.
طبق گزارش‌های انجمن ملی‌ام اس تخمین زده می‌شود که 80 درصد افراد مبتلا به ام اس درجاتی از اختلال در عملکرد مثانه را تجربه می‌کنند. این اختلال در صورتی اتفاق می افتد که پاسخ ایمنی به ام اس موجب از بین بردن سلول‌های عصبی شود که به روده یا مثانه می‌روند.
اگر دچار بی‌اختیاری ادرار ناشی از بیماری ام اس هستید می‌توانید از درمان و پشتیبانی‌های در دسترس بهره مند شوید.
مشاوره و راهنمایی
با تیمی از متخصصان ویژه در زمینه بیومکانیک، متعهد هستیم که به ورزشکاران، مربیان و علاقه مندان به ورزش در درک و بهبود عملکرد ورزشی انها از طریق لنز تحلیلی علمی کمک کنیم.
فرم درخواست مشاوره رایگان
فرم درخواست مشاوره رایگانچرا ام اس باعث تکرار ادرار می‌شود؟
هنگامی که روده یا مثانه پر می‌شوند، بدن سیگنال‌هایی را به مغز ارسال می‌کند. این سیگنال‌ها باعث می‌شوند احساس نیاز به دستشویی رفتن داشته باشید. هنگامی که به دستشویی می‌روید مغز سیگنال‌هایی را به روده یا مثانه جهت دفع ادرار یا مدفوع منتقل می‌کند.
با از بین رفتن میلین در اثر بیماری ام اس زخم‌هایی در برخی نواحی به نام ضایعات ایجاد می‌شوند. این ضایعات می‌توانند باعث از بین رفتن هر بخشی از مسیر انتقال از مغز به مثانه و روده شوند.
حاصل این روند مثانه‌ای است که به طور کامل خالی نمی‌شود، بیش از حد فعال است یا به درستی قادر به نگه داشتن ادرار نیست. برخی علائم مربوط به مشکل مثانه در افراد مبتلا به ام اس عبارتند از:
- مشکل در نگه داشتن ادرار
- مشکل در شروع جریان ادرار
- احساس می‌کنید مثانه به طور کامل خالی نمی‌شود
- مجبور هستید که در طول شب مرتباً به دستشویی بروید
- تکرار ادرار
بسیاری از مبتلایان به ام اس مثانه‌ای بیش فعال دارند. همچنین ام اس می‌تواند بر اعصابی که به عضلات مسئول تخلیه روده می‌روند، تأثیر بگذارد. حاصل این تأثیر یبوست، بی‌اختیاری یا ترکیبی از هردو است.
درمان‌های تکرار ادرار
برای درمان بی‌اختیاری در ادرار مرتبط با ام اس هر دو روش‌های درمانی پزشکی و تغییر در سبک زندگی در دسترس هستند. نمونه‌هایی از مداخلات پزشکی عبارتند از:
داروها
برخی داروها می‌توانند بروز تکرار ادرار در فرد مبتلا به ام اس را کاهش دهند. پزشک پیش از تجویز هر داروی جدید باید داروهای مربوط به ام اس که در حال حاضر مصرف می‌کنید و سایر شرایط سلامتی را در نظر بگیرد.
داروهای رایج برای درمان تکرار ادرار ناشی از بیماری ام اس از انواع آنتی‌کولینرژیک هستند. این داروها میزان انقباضات عضلانی را کاهش می‌دهند. برخی از انواع آنتی‌کولینرژیک‌های مورد استفاده عبارتند از: اکسی بوتینین (دیتروپان)، داریفناسین (انابلکس)، ایمی پرامین (توفرانیل)، تولترودین (دترول) و کلرید تروسپیوم (سانکتورا).
مجموعه عوارض جانبی احتمالی هر یک از این داروها ممکن است شامل مواردی از قبیل خواب‌آلودگی، خشکی دهان و یبوست باشد. با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای این داروها صحبت کنید.
تحریک زیر پوستی عصب وابسته به درشت نی
تحریک زیر پوستی عصب وابسته به درشت نی برای مثانه بیش فعال شامل قرار دادن یک الکترود کوچک از طریق سوزنی در مچ پا است. این الکترودها قادر به انتقال ایمپالس‌ها به اعصابی هستند که روی روده و مثانه تأثیر می‌گذارند. این درمان معمولاً به مدت 30 دقیقه هفته‌ای یک بار و به مدت 12 هفته انجام می‌شود.
فیزیوتراپی عضلات کف لگن
این روش درمانی شامل کار با یک متخصص فیزیوتراپی لگن است که در زمینه ارائه تمرینات برای تقویت قدرت عضلات کف لگن مهارت دارد. فیزیوتراپی عضلات کف لگن می‌تواند در بهبود کنترل ادرار شامل نگه داشتن ادرار و تخلیه کامل مثانه به طور کامل به بیمار کمک کند.
اینتراستیم
اینتراستیم نوعی درمان جراحی است. در طی این روش دستگاهی توسط متخصص جراح در زیر پوست شما قرار داده می‌شود. این دستگاه می‌تواند اعصاب خاجی را تحریک کند. اینتراستیم موجب کاهش علائم مثانه بیش فعال، بی‌اختیاری روده و احتباس ادرار می‌گردد.
تزریق بوتاکس
بوتاکس سم بوتولینوم مورد تأیید وزارت غذا و داروی آمریکا است که می‌تواند باعث فلج شدن عضلات فوق العاده فعال شود. تزریق بوتاکس در عضلات مثانه گزینه‌ای برای افرادی است که به درمان با دارو پاسخ نداده‌اند و یا نمی‌توانند داروهایی برای کاهش اسپاسم مثانه مصرف کنند.
تزریق بوتاکس تحت بیهوشی انجام می‌شود. پزشک از دوربین ویژه‌ای برای مشاهده قسمت داخلی مثانه استفاده می‌کند.
درمان‌های خانگی برای تکرار ادرار
پزشک احتمالاً به شما توصیه می‌کند که درمان‌های خانگی را نیز در برنامه درمانی کلی خود لحاظ نمایید. درمان‌های خانگی شامل موارد زیر هستند:
سوندگذاری متناوب
سوندگذاری شامل قرار دادن یک لوله کوچک و نازک در مجرای ادرار است. با این کار می‌توانید مثانه خود را کاملاً تخلیه کنید.
سوندگذاری باعث کاهش میزان نشت ادرار در طول روز می‌شود. بعضی از افراد ممکن است روزانه تا چهار بار برای خود سوندگذاری را انجام دهند.
مصرف دقیق مایعات
مصرف مایعات به هیچ‌وجه کاهش ندهید. کاهش مایعات می‌تواند خطر آسیب حاد کلیه (AKI) را افزایش دهد. هرچند اگر از نوشیدن آب در حدود دو ساعت قبل از خواب پرهیز کنید، احتمال مراجعه شما به سرویس بهداشتی در طول شب کم خواهد شد.
همچنین می‌توانید برای اطمینان از دسترسی سریع به سرویس بهداشتی زمانی که بیرون از خانه هستید اقداماتی را انجام دهید. می‌توانید برای استفاده از سرویس بهداشتی تقریباً هر دو ساعت یکبار توقفی در مسیر خود داشته باشید.
همچنین می‌توانید از لباس زیر یا پد محافظ استفاده کنید. نگه داشتن یک کیسه یا کیف کوچک همراه با لوازم مورد نیاز مانند یک جفت لباس زیر، پد یا کاتتر نیز می‌تواند در هنگام دور بودن از خانه به شما کمک کند.
درمان‌های بی‌اختیاری روده مرتبط با ام اس
درمان مشکلات روده به نوع مشکلی که به آن مبتلا شده‌اید بستگی دارد. این مشکل می‌تواند یبوست یا بی‌اختیاری باشد. پزشکان معمولاً برای کمک به ایجاد نظم درمان‌های خانگی و رژیم غذایی را توصیه می‌کنند. نمونه‌هایی از اقداماتی که می‌توانید انجام دهید عبارتند از:
ایجاد عادات سالم
یکی از کلیدهای دفع راحت مدفوع نوشیدن روزانه مایعات به میزان معمولاً 64 اونس یا 8 فنجان آب است. مایعات به مدفوع حجم اضافه می‌کنند و در عین حال باعث نرم‌تر شدن و دفع راحت‌تر آن می‌شوند.
همچنین فیبر به میزان کافی استفاده کنید. فیبر می‌تواند حجم زیادی به مدفوع شما اضافه کند. بیشتر افراد به میزان بین 20 تا 30 گرم فیبر در روز نیاز دارند. غذاهای سبوس دار، میوه‌ها و سبزیجات منابع عالی فیبر محسوب می‌شوند.
فعالیت بدنی منظم
فعالیت بدنی می‌تواند روده‌های شما را تحریک کرده و بدن شما را متناسب سازد.
برنامه آموزش روده
برنامه آموزش روده مشابه تخلیه مثانه در فواصل منظم است. پزشک می‌تواند در خصوص زمان مناسب رفتن به سرویس بهداشتی با شما کار کند.
برخی افراد می‌توانند روده‌های خود را «آموزش» دهند تا در زمان‌های تعیین شده حرکت کنند. رسیدن به نتایج این برنامه ممکن است حداکثر سه ماه طول بکشد.
پرهیز از غذاهای مرتبط با بی‌اختیاری مدفوع
برخی غذاها روده را تحریک می‌کنند. این روند می‌تواند باعث تکرار مدفوع شود. از مصرف غذاهای چرب و پرادویه پرهیز کنید.
همچنین پزشک ممکن است در مورد احتمال عدم تحمل مانند عدم تحمل لاکتوز یا گلوتن که می‌توانند علائم بی‌اختیاری را بدتر کنند با شما صحبت کند.
عوارض بی‌اختیاری مثانه و روده ناشی از ام اس
درمان‌های بی‌اختیاری مثانه و روده مرتبط با بیماری ام اس ممکن است علائم شما را کاملاً تغییر ندهند. اما این موارد برای اطمینان از عدم بروز عوارض جانبی مهم هستند. به عنوان مثال افرادی که قادر به تخلیه کامل مثانه خود نیستند بیشتر در معرض ابتلا به عفونت ادراری قرار دارند.
اگر تکرار ادرار منجر به عود عفونت مثانه یا عفونت ادراری شود، سلامت کلی شما به خطر خواهد افتاد. گاهی اوقات عفونت ادراری می‌تواند سایر پاسخ‌های ایمنی را در فرد مبتلا به ام اس تحریک کند. این روند به عنوان عود کاذب شناخته می‌شود.
فردی که دچار عود کاذب می‌شود ممکن است سایر علائم ام اس مانند ضعف عضلانی را نیز نشان دهد. هنگامی که پزشک عفونت ادراری را درمان می‌کند علائم عود کاذب معمولاً از بین خواهند رفت.
همچنین مشکلات مربوط به مثانه و روده می‌تواند منجر به بروز عفونت‌های پوستی شود. جدی‌ترین عفونت اوروسپسیس نام دارد که می‌تواند کشنده باشد.
درمان به موقع و زود هنگام ممکن است در به تأخیر انداختن یا کند کردن پیشرفت علائم بی‌اختیاری مثانه و روده مرتبط با ام اس کمک کند. درمان به موقع می‌تواند احتمال ضعیف شدن یا پیشرفت فلج اسپاسمی مثانه را کاهش دهد.
بی‌اختیاری مثانه و روده علاوه بر عوارض جانبی جسمی می‌تواند اثراتی بر بهداشت روان نیز داشته باشد. مبتلایان به بیماری ام اس ممکن است از ترس تکرار ادرار یا مدفوع از بیرون رفتن و ظاهر شدن در انظار عمومی خودداری کنند. این رفتار می‌تواند منجر به کناره گیری از دوستان و خانواده شود که اغلب حامیان خوبی محسوب می‌شوند.
سؤالات متداول:
اولین علامت ام اس چیست؟
بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن
بی‌حسی یا احساس سوزن سوزن شدن می‌تواند اولین علامت آسیب عصبی ناشی از بیماری ام اس باشد. این علامت معمولاً در صورت، بازوها یا پاها و در یک طرف بدن اتفاق می افتد. همچنین بی‌حسی یا احساس سوزن سوزن شدن احتمالاً خود به خود از بین می‌رود.
چه زمانی باید به مولتیپل اسکلروزیس یا بیماری ام اس شک کنید؟
در صورت مشاهده یک یا چند مورد از علائم زیر احتمال ابتلای فرد به ام اس وجود دارد: از دست دادن بینایی در یک چشم یا هر دو چشم. فلج حاد در پاها یا در امتداد یک طرف بدن. احساس بی‌حسی حاد و سوزن سوزن شدن در یک اندام.
ام اس چگونه بر بدن تأثیر می‌گذارد؟
مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) یک بیماری غیر قابل درمان سیستم عصبی مرکزی است که می‌تواند مغز، نخاع و اعصاب بینایی را تحت تأثیر قرار دهد. علائم رایج ام اس شامل خستگی، مشکلات مثانه و روده، مشکلات جنسی، درد، تغییرات شناختی و خلقی مانند افسردگی، تغییرات عضلانی و بینایی هستند.
