علائم و درمان شکستگی پایدار و ناپایدار استخوان لگن

از آنجا که لگن یک ساختمان استخوانی حلقوی است، وقتی صدمه‌ی قوی و شدید باعث شکستگی در یک قسمت از این ساختار می‌شود، اغلب یک شکستگی دیگر در نقطه مقابل حلقه ایجاد می‌شود.

چندین الگوی معمول برای شکستگی لگن وجود دارد که به جهت و شدت ضربه یا آسیب بستگی دارد، این الگوها عبارتند از:

شکستگی‌های پایدار و ناپایدار

شاید مهمترین راه طبقه‌بندی شکستگی‌های لگن، شکستگی‌های پایدار یا ناپایدار باشد. بیشتر شکستگی‌های لگن پایدار هستند:

شکستگی پایدار:

در این نوع از شکستگی، استخوان‌های شکسته شده، هنوز ردیف و مرتب هستند، به طوری که ساختار حلقه شکل خود را حفظ کرده است. معمولاً فقط یک استخوان دچار شکستگی می‌شود.

شکستگی ناپایدار:

این حالت معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که دو یا چند شکستگی در حلقه لگن ایجاد شده باشد و قسمت‌های انتهایی استخوان‌های شکسته از هم دور شوند. این نوع شکستگی به احتمال زیاد پس از آسیب‌دیدگی در اثر ضربه زیاد رخ می‌دهد و بنابراین ممکن است آسیب‌های مرتبط دیگری با آن نیز وجود داشته باشد.

شکستگی باز و بسته

شکستگی‌ لگن ، چه پایدار و چه ناپایدار، می‌توانند به شکستگی‌های “باز” و “بسته” تقسیم شوند؛ در شکستگی‌های باز، پوست دچار آسیب‌دیدگی‌هایی می‌شود به این معنا که شکستگی استخوان‌ها قابل مشاهده است و در شکستگی‌های بسته پوست آسیب دیده و باز نشده است.

شکستگی‌های باز جدی‌تر هستند زیرا عفونت می‌تواند به راحتی به زخمی برسد که ممکن است از قبل در اثر آسیب‌دیدگی آلوده شده باشد.

علت‌های شکستگی لگن چیست؟

علت اصلی شکستگی‌ لگن در اثر ضربه‌های سنگینی مانند سوانح رانندگی و جاده‌ای، تصادفات (مانند: زیر گرفته شدن با ماشین یا افتادن به زیر دست و پای اسب) و سقوط از ارتفاع ایجاد می‌شوند. شکستگی‌های لگن که بر اثر آسیب‌های شدید یا سرعت زیاد رخ می‌دهند، اغلب ناپایدار هستند و نیاز به درمان فوری در بیمارستان دارند.

شكستگی‌هایی خفیف‌تر و با شدت کم كه شامل شكستگی‌های بدون جابجايی استخوان هستند، می‌توانند در اثر افتادن یا سر خوردن روی سطح خیس و لیز اتفاق بیفتند. این شکستگی‌ها به ويژه در صورت ترد و شکننده بودن استخوان‌ها (پوكی استخوان) وارد مرحله حساس‌تری می‌شوند. به همین دلیل، شکستگی‌های بسیار دردناک اما پایدار در افراد مسن که دچار پوکی استخوان نیز هستند، بیشتر دیده می‌شوند.

علائم شکستگی پایدار لگن چیست؟

شکستگی پایدار لگن تقریباً همیشه دردناک است. در این موارد، درد در باسن یا کشاله ران معمول است و با حرکت دادن لگن یا تلاش برای راه رفتن بیشتر می‌شود – اگرچه فرد هنوز می‌تواند راه برود. برخی از بیماران در می‌یابند که اگر بخواهند یک طرف باسن یا زانو را خم نگه دارند، این کار می‌تواند دردشان را کمتر کند.

علائم دیگر از نظر شدت متفاوت خواهد بود. این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد و حساسیت در کشاله ران، مفصل ران، کمر، باسن یا لگن.
• کبودی و تورم بر روی استخوان‌های لگن.
• بی‌حسی یا گزگز در ناحیه دستگاه تناسلی یا بالای ران‌ها.
• دردی که ممکن است هنگام نشستن و هنگام دفع روده نیز وجود داشته باشد.

همچنین ممکن است علائم قابل مشاهده‌ای از خونریزی وجود داشته باشد. خونریزی می‌تواند در چندین نقطه به روی پوست ظاهر شود که بعضی از آن‌ها بیشتر از نقاط دیگر قابل مشاهده هستند. این علائم عبارتند از:

• کبودی روی خود استخوان‌های لگن.
• کبودی یا وجود توده‌ای حساس در کشاله ران یا میان دو راه (فاصله‌ی میان مقعد و آلت تناسلی).
• کبودی در قسمت گودی کمر.
• خونریزی واژن در زنان و کبودی بیضه در مردان.
• وجود خون در ادرار یا از مجرای مقعد.

علائم شکستگی ناپایدار لگن چیست؟

شکستگی‌های عمده و ناپایدار لگن احتمالاً باعث درد و شوک شدید می‌شود. درد ممکن است در لگن، کشاله ران، کمر، شکم یا تا پایین پاها باشد. استخوان‌های لگن بزرگ بوده و از نظر خون‌رسانی، غنی هستند، بنابراین در صورت شکستگی، خونریزی شدیدی ایجاد می‌شود و خونریزی سریع متوقف نمی‌شود.

اگرچه ممکن است این خون قابل مشاهده نباشد، زیرا در درون قسمت شکم قرار دارد و این میزان از خون‌ریزی، باعث افت ناگهانی فشارخون بیمار می‌شود. افراد در این شرایط، رنگ پریده، با وضعیتی ناپایدار و بسیار ناخوش احوال خواهند بود، حتی ممکن است بی‌هوش شوند.

گاهی اوقات ممکن است بلافاصله پس از یک شکستگی عمده و ناپایدار لگن (خصوصاً پس از تصادفات جاده‌ای) فرد حرکت داشته باشد و برای راه رفتن تلاش کند؛ زیرا شوک می‌تواند در ابتدا مانع از احساس درد شود.

شکستگی لگن چگونه تشخیص داده می‌شود؟

در مورد صدمات عمده‌ای مانند آسیب‌های ناشی از تصادفات رانندگی که احتمال شکستگی لگن وجود دارد، برای ارزیابی وضعیت استخوان‌های لگن، عکسبرداری رادیولوژی فوراً انجام می‌شود.

یک اسکن توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن) شامل چندین تصویر اشعه ایکس به صورت برش خورده از لگن می‌باشد که به منظور ایجاد یک تصویر سه بعدی از آسیب‌ها انجام می‌گیرد.

اسکن ام آر آی (MRI) جایگزینی برای سی تی اسکن است و می‌تواند تصویر واضح‌تری از آسیب را ایجاد کند. معمولاً نیازی به انجام این اسکن نیست، مگر در موارد شکستگی استرسی که می‌تواند در اسکن ام آر آی به‌خوبی نشان داده شود اما معمولاً در رادیولوژی یا سی تی اسکن قابل مشاهده نیست.

سونوگرافی و عکسبرداری با استفاده از مواد کنتراست (که در آن یک رنگ رادیواکتیو تزریق می‌شود تا تصاویری از ناحیه مورد نظر ایجاد شود که پزشکان بتوانند اندام‌ها و ساختارهای داخلی بدن را مشاهده کنند) ممکن است برای ارزیابی اندام‌های داخلی مورد نیاز باشد.

اسکن استخوانی رادیوایزوتوپ، گاهی اوقات برای جستجوی شکستگی‌های استرسی لگن استفاده می‌شود، به خصوص در بیمارانی که نمی‌توانند اسکن ام آر آی انجام دهند؛ مانند افرادی که پیس میکر یا باطری در قلب خود دارند.

اگر شکستگی به طور غیرمعمول و به راحتی رخ داده باشد و پزشک فکر می‌کند احتمال پوکی استخوان در بیمار وجود دارد، ممکن است اسکن استخوان را برای بررسی تراکم استخوانی توصیه کند. این اسکن تحت عنوان سنجش تراکم استخوان با جذب اشعه X انرژی دوگانه (DXA که سابق به نام DEXA بود) نامیده می‌شود.

سایر معاینات و بررسی‌ها ممکن است شامل آزمایش خون برای ارزیابی میزان خون از دست رفته، عملکرد کبد و کلیه‌ها و آزمایش ادرار برای جستجوی آسیب به مثانه باشند.

شکستگی‌های ناپایدار و عمده لگن چگونه درمان می‌شوند؟

در صورت شکستگی ناپایدار لگن، درمان به محل شکستگی و آسیب‌های دیگر بستگی دارد. هدف اصلی از درمان شکستگی ناپایدار لگن، در ابتدا ایجاد ثبات در لگن و جلوگیری از خون‌ریزی بیشتر و سپس نگه داشتن استخوان‌ها در محل اصلی خود برای جوش خوردن است.

کمک‌های اولیه در زمان شکستگی لگن

تا رسیدن کمک، فردی که مشکوک به شکستگی لگن است باید با پتو یا ژاکت یا هر چیز دیگری پوشانده شود و توسط افرادی که در این زمینه آموزشی ندیده‌اند، نباید حرکت داده شود، خصوصاً اگر فرد درد شدیدی دارد. اگر یک تصادف شدید جاده‌ای اتفاق افتاده است و شخص در حال راه رفتن باشد، او را وادار کنید که در یک جا و بی‌حرکت بنشیند.

اگر فرد در جایی در ناحیه‌ی لگن درد داشته باشد، ممکن است دچار شکستگی عمده‌ی لگن شده باشد و شما باید این تصور را داشته باشید که وی به شدت آسیب دیده است و او را تا رسیدن خدمات اورژانس، بی‌حرکت و گرم نگه دارید.

درمان برای از دست دادن خون

در ابتدا با ثابت نگه داشتن لگن، باید به کاهش خونریزی از لگن کمک کرد. این کار با استفاده از باند و یا بالشتک انجام می‌شود و سپس تثبیت لگن با استفاده از تثبیت خارجی (اکسترنال فیکسیشن) انجام می‌شود.

تثبیت خارجی لگن (اکسترنال فیکسیشن)

برای انجام این روش از پیچ‌های بلندی استفاده می‌شود که از طرفین وارد استخوان‌ها می‌شوند و همچنین از یک قاب خارجی بزرگ استفاده می‌شود. این کار در اتاق عمل و تحت بیهوشی عمومی انجام می‌گیرد. تثبیت خارجی لگن، با اتصال دادن استخوان‌ها، به جلوگیری از خونریزی بیشتر کمک می‌کند.

پین‌ها یا پیچ‌های فلزی از طریق برش‌های کوچک در پوست و عضله، وارد استخوان‌ها می‌شوند. این ابزارها از پوست دو طرف لگن بیرون می‌آیند که در آنجا به میله‌های فیبر کربن متصل می‌شوند. قالب فیکساتور خارجی به عنوان یک قاب تثبیت کننده عمل می‌کند تا استخوان‌ها را در موقعیت مناسب خود نگه دارد.

تراکشن (کشش)

این روش شامل یک سیستم قرقره‌ای از پین‌های خارجی در استخوان‌ها، همراه با وزنه‌ها و وزنه‌های متعادل کننده است. این کار به ردیف کردن قطعات استخوان در خط اصلی خود کمک می‌کند.

کشش یا تراکشن استخوانی گاهی به عنوان یک درمان موقتی مورد استفاده قرار می‌گیرد و اغلب تا حدی به تسکین درد نیز کمک می‌کند. گاهی اوقات، شکستگی‌های لگن به تنهایی با کشش استخوانی درمان می‌شوند، البته، چنین مواردی غیرمعمول هستند.

تثبیت داخلی لگن

برخی از بیماران، برای ثابت نگه داشتن استخوان‌ها به تثبیت داخلی احتیاج دارند. این کار شامل یک عمل جراحی باز می‌باشد که تحت بیهوشی انجام می‌شود. در این عمل، تکه‌های استخوان دوباره جابجا می‌شوند، سپس با پیچ یا صفحات فلزی (پلاک) که به طور دائمی در جای خود باقی می‌مانند، نگه داشته می‌شوند.

ثابت و پایدار شدن لگن هم برای کنترل درد و هم برای نتایج بلندمدت درمان بسیار حائز اهمیت است. اگر چندین شکستگی وجود داشته باشد، احتمال نیاز به انجام این عمل بیشتر است.

کنترل درد

درد ناشی از شکستگی لگن با استفاده از داروهای مسکن و با تثبیت لگن ناپایدار کنترل می‌شود.

لخته‌های خون

پزشکان معمولاً برای کاهش خطر لخته شدن خون در رگ‌های پا و لگن، از داروهای ضد انعقادی یا داروهای رقیق‌کننده‌ی خون استفاده می‌کنند.

استراحت

درمان اولیه با روش‌هایی برای کاهش درد و استراحت در رختخواب همراه است. پزشکان اغلب درصددند که بیماران در سریع‌ترین زمان ممکن شروع به حرکت کردن کنند. این کار برای بهبودی بلندمدت بیمار بهتر است و همین‌طور خطر لخته شدن خون در رگ‌های عمقی (ترومبوز ورید عمقی) را کاهش می‌دهد. اگرچه بیمار به احتمال زیاد برای حدود ۳ ماه، برای راه رفتن نیاز به عصا یا واکر دارد تا استخوان‌ها کاملا جوش بخورند. اگر بیمار جراحاتی در قسمت‌های بالای پا دارد، ممکن است لازم باشد برای مدتی از ویلچر استفاده کند تا از وارد شدن فشار بر روی پاها جلوگیری شود.

فیزیوتراپی

حتما نیاز خواهید داشت که به طور منظم به یک فیزیوتراپیست مراجعه کنید؛ وی سعی می‌کند به شما در حفظ قدرت عضلانی و تحرک مفصل کمک کند در حالی که قادر به تحمل وزن نیستید.

شکستگی پایدار لگن چگونه درمان می‌شود؟

در صورت بروز شکستگی پایدار، متداول‌ترین روش استراحت در رختخواب و مصرف داروهای مسکن تجویز شده است. برای شکستگی‌های پایدار معمولاً به درمان جراحی نیاز نیست. عصا و وسایل کمکی برای پیاده‌روی، به عنوان بخشی از روند بهبودی شما باید مورد استفاده قرار بگیرند و فیزیوتراپی بخشی عمده در درمان شما خواهد بود.

کلینیک توانبخشی نگین آزادی آماده ارائه خدمات است.