ژنورکورواتوم زانو نوعی تغییر شکل در مفصل زانو است، به طوری که زانو به عقب خم می‌شود. در این تغییر شکل، کشیدگی بیش از حد در مفصل تیبیوفمورال رخ می‌دهد. به ژنورکورواتوم، عقب زدگی زانو نیز گفته می‌شود. این دفرمیتی (تغییر شکل) بیشتر در خانم‌ها و افرادی که شلی رباط ارثی دارند شایع‌تر است. عقب رفتن بیش از حد زانو ممکن است خفیف، متوسط یا شدید باشد. ایجاد عارضه‌ی ژنورکورواتوم ممکن است منجر به درد زانو و آرتروز زانو شود.
دامنه حرکتی طبیعی مفصل زانو در بزرگسالان از 0 تا 135 درجه است. کشش کامل زانو نباید بیش از ده درجه باشد. در ژنورکورواتوم میزان کشش طبیعی افزایش می‌یابد.
انواع ژنورکورواتوم
سه نوع عقب زدگی زانو وجود دارد:
- عقب زدگی بر اثر تغییر شکل چرخشی به سمت خارج: پاشنه پا بالا است و جلوی پا به سمت داخل است و در هنگام راه‌رفتن پا در حالت پاچنبری قرار دارد.
- عقب زدگی بر اثر تغییر شکل چرخشی به سمت داخل: هنگامی رخ می‌دهد که قسمت جلوی پا به بیرون بچرخد و بیمار را مجبور به بازکردن بیش از حد زانو کند.
- عقب زدگی بر اثر تغییر شکل غیر چرخشی: به معنای وضعیت غیرطبیعی زانو است، اما عملکرد پا و مچ پا به طور طبیعی است.
مشاوره و راهنمایی
با تیمی از متخصصان ویژه در زمینه بیومکانیک، متعهد هستیم که به ورزشکاران، مربیان و علاقه مندان به ورزش در درک و بهبود عملکرد ورزشی انها از طریق لنز تحلیلی علمی کمک کنیم.
فرم درخواست مشاوره رایگان
فرم درخواست مشاوره رایگان
دلایل ژنورکورواتوم زانو
- شلی ارثی رباط‌های زانو
- ضعف عضله دوسر ران
- عدم ثبات مفصل زانو به دلیل صدمات به رباط‌ها و کپسول مفصل
- تراز نامناسب استخوان درشت نی و استخوان ران
- مالونیون استخوان‌های اطراف زانو
- ضعف در عضلات بازکننده مفصل ران
- ضعف عضلانی گاستروکنمیوس (در حالت ایستاده)
- ضایعه نورون حرکتی فوقانی (به عنوان مثال، همی پلژی در نتیجه یک حادثه عروقی مغزی)
- ضایعه نورون حرکتی پایین (به عنوان مثال، در سندرم پس از فلج اطفال)
- کمبود حس عمقی مفصل
- اختلاف طول اندام تحتانی
- ریشه مادرزادی
- فلج مغزی
- دیستروفی عضلانی
- ضعف عضلانی پوپلیتوس
- اختلالات بافت همبند. در این اختلالات، مشکلات حرکتی بیش از حد مفصل (تحرک بیش از حد مفصل) وجود دارد.
علائم عود مجدد ژنورکورواتوم
- درد در قسمت پشتی زانو که از آن به‌عنوان رباط خلفی یاد می‌شود.
- درد در مفصل تیبیو فمورال داخلی.
- هایپر اکستنشن زانو
- احساس گزگز در قسمت جلوی زانو
روش‌های درمانی موجود برای کنترل اختلال ژنورکورواتوم
بسته به نوع و شدت ژنورکورواتوم، پزشک ممکن است گزینه‌های درمانی زیر را توصیه کند:
- فیزیوتراپی: در ابتدا پزشک ممکن است فیزیوتراپی را برای بهبود قدرت عضلات چهار سر ران برای جبران هایپر اکستنشن زانو پیشنهاد کند. فیزیوتراپی همچنین شامل روش‌های آموزش راه رفتن است که به بیمار کمک می‌کند تا روی توالی مناسب و حفظ کنترل روی اندام متمرکز شود. سایر روش‌های درمانی شامل تکنیک‌های اصلاح عدم تعادل عضلات و تمرین‌های حس عمقی است.
- ارتز: این درمان از زانو پشتیبانی بهینه می‌کند. ارتز از زانو محافظت می‌کند، پا را تثبیت می‌کند و افزایش بیش از حد فشار غیرطبیعی مفصل زانو را محدود می‌کند، در نتیجه بیمار را قادر می‌سازد تا به طور فعال حرکت کند و الگوی راه رفتن هماهنگ‌تری را حفظ کند.
- بریس: پزشکان ممکن است برای جلوگیری از افزایش بیش از حد فشار، برای زانوها از بریس استفاده کنند.
- درمان جراحی: اگرچه این مورد نادر است اما در موارد شدید پزشکان ممکن است برای کاهش بیش از حد فشار زانو و افزایش سطح عملکرد زانو، استئوتومی پروگزیمال تیبیال را پیشنهاد دهند.
در صورت عدم درمان، عقب زدگی زانو به کشیدگی زانوها، آسیب به ساختار بافت نرم زانوها و در نتیجه تغییر شکل مفصل منجر می‌شود. همچنین ممکن است منجر به اختلالات دیگری مانند ژنووالگوم (پای ضربدری)، ژنوواروم (پای پرانتزی) و آرتروز زانو شود.
اقدامات احتیاطی
بیمارانی که از تغییر شکل ژنورکورواتوم رنج می‌برند باید اقدامات احتیاطی زیر را انجام دهند:
از فعالیت‌هایی که ممکن است کششی روی زانوها ایجاد کنند خودداری کنید.
- طبق توصیه درمانگر، برنامه فیزیوتراپی را حتماً دنبال کنید.
- برای معاینه بالینی مرتباً به پزشک مراجعه کنید.
پیشگیری از ایجاد یا عود اختلال
از آنجایی که ژنورکورواتوم ممکن است به دلیل ژنتیکی یا آسیب‌دیدگی رخ دهد، جلوگیری از بروز یا عود تغییر شکل امکان‌پذیر نیست. با این حال، بریس‌ها، ارتزها و توانبخشی، هایپر اکستنشن مفصل زانو را محدود می‌کنند.
سؤالات متداول دربارهٔ ژنورکورواتوم
من ژنورکورواتوم دارم. چگونه می‌توانم آن را درمان کنم؟
مهمترین نکته در مورد درمان ژنورکورواتوم تلاش برای تعیین علت آن است. اگر دلیل عارضه مشکل ضعف عضلات باشد، ممکن است برنامه تقویت عضلات یا استفاده از بریس انتخاب شود.
در گذشته عود مجدد ژنورکورواتوم بسیار شایع بود زیرا فلج اطفال باعث ضعف عضلات چهار سر ران می‌شد. اگر عقب زدگی زانو به دلیل آسیب‌دیدگی باشد و بلافاصله بعد از آسیب‌دیدگی عارضه مجدداً ایجاد شده باشد، تعیین ساختارهای خاص آسیب‌دیده و اینکه آیا می‌توان آن‌ها را ترمیم یا بازسازی کرد مهم است.
متخصصان دریافته‌اند که در بیماران با پارگی رباط صلیبی و آسیب به رباط جانبی (فیبر)، رباط کلترال حدود 3 سانتیمتر افزایش قد پیدا می‌کند. معالجه این نوع ژنورکورواتوم نسبتاً آسان است و شامل بازسازی رباط صلیبی قدامی و رباط جانبی در خارج زانو می‌شود. اگر فردی دچار آسیب مزمن باشد، یا از ناحیه استخوان درشت نی دچار مشکل استخوانی شود، تنها راه‌حل احتمالاً استفاده از بریس یا جراحی است. استئوتومی به معنای برش زدن استخوان است و جراحی استئوتومی زانو شامل برش زدن و تغییر شکل دادن قسمتی از استخوان ساق (تیبیا) یا استخوان ران (فمور) می‌باشد که به منظور کاهش فشار وارده به زانو انجام می‌گیرد.
جراحی ژنورکورواتوم چقدر موفقیت‌آمیز است؟
مهمترین نکته در مورد جراحی ژنورکورواتوم اطمینان از صحت تشخیص بالینی است. معمولاً، بیمارانی که با آسیب مزمن روبرو هستند و زانوی خود را به عقب خم می‌کنند، دارای مشکلات عملکردی هستند که می‌تواند ناتوان‌کننده باشد. در بیشتر این بیماران، چون آسیب مزمن است، با انجام آزمایش مشخص می‌شود که شیب تیبیال صفحه ساژیتال آن‌ها بیش از حد صاف است و استئوتومی پیشنهاد می‌شود. متخصصان دریافته‌اند که استئوتومی پروگزیمال درشت نی که از ناحیه پشت استخوان تیبیا را شیب می‌دهد برای رفع این موارد عود مجدد علایم ژنورکورواتوم بسیار مؤثر است.
مشاوره و راهنمایی
با تیمی از متخصصان ویژه در زمینه بیومکانیک، متعهد هستیم که به ورزشکاران، مربیان و علاقه مندان به ورزش در درک و بهبود عملکرد ورزشی انها از طریق لنز تحلیلی علمی کمک کنیم.
فرم درخواست مشاوره رایگان
چگونه می‌توان شدت ژنورکورواتوم را تعیین کرد؟
بهترین راه برای تعیین میزان شدت ژنورکورواتوم استفاده از یک روش ساده است. یک خط‌کش بردارید و ارتفاع پاشنه را اندازه بگیرید؛ برای این کار ابتدا ران را به میز بچسبانید، انگشت شست را بالا ببرید و فاصله بین پایین پاشنه تا میز را برحسب سانتیمتر اندازه‌گیری کنید. این مؤثرترین راه برای تعیین ارتفاع پاشنه است که با شدت ژنورکورواتوم ارتباط دارد.
به طور کلی هر یک سانتیمتر ارتفاع پاشنه با یک درجه هایپر اکستنشن همبستگی دارد که برای معاینه حرکت زانو با علامت منفی نشان داده می‌شود؛ بنابراین، کسی که دارای هایپر اکستنشن “5-” درجه باشد، احتمالاً 5 سانتیمتر ارتفاع پاشنه دارد.
