التهاب رباط فاسیا (فاشیا) پلانتار باعث درد در قسمت پایین پاشنه پا می‌شود. فاسیای پلانتار (کف پا) یک رباط ضخیم و تار مانند است که از پاشنه پا تا جلوی پای شما کشیده می‌شود. این رباط همانند یک ضربه‌گیر عمل کرده و از قوس کف پا پشتیبانی و به شما در راه رفتن کمک می‌کند.
التهاب رباط فاسیای پلانتار (که به فاسئیت پلانتار نیز معروف است)، یکی از شایع‌ترین شکایات بیماران ارتوپدی است. رباط‌های کف پا بر اثر فعالیت‌های روزمره در طول زندگی فرد، دچار ساییدگی و پارگی زیادی می‌شوند. فشار زیاد بر روی پاها می‌تواند باعث صدمه یا پارگی این رباط‌ها شود. رباط فاسیای پلانتار ملتهب شده و این التهاب باعث درد و سفتی در پاشنه پا می‌شود.
علائم التهاب فاسیای پلانتار
شکایت عمده افراد مبتلا به ورم و التهاب فاسیای پلانتار، درد در قسمت پایین پاشنه پا یا گاهی اوقات در قسمت میانی کف پا است. این عارضه معمولاً فقط یک پا را درگیر می‌کند، البته می‌تواند روی هر دو پا نیز تأثیر بگذارد.
درد ناشی از التهاب فاسیای پلانتار به‌تدریج و به مرور زمان ایجاد می‌شود. درد می‌تواند مبهم یا نقطه‌ای باشد. بعضی از افراد احساس سوزش یا دردی در قسمت پایین پا دارند که از پاشنه به بیرون کشیده می‌شود.
درد معمولاً هنگام صبح در هنگام برداشتن اولین قدم از رختخواب، یا اگر مدتی نشسته یا دراز کشیده‌اید، بیشتر می‌شود. همچنین بالا رفتن از پله‌ها به دلیل سفتی پاشنه می‌تواند بسیار دشوار باشد.
پس از یک فعالیت طولانی‌مدت، ممکن است به دلیل افزایش تحریک یا التهاب، درد بدتر شود. افراد مبتلا به التهاب فاسیای پلانتار معمولاً در حین فعالیت دردی احساس نمی‌کنند، بلکه فقط پس از قطع آن احساس درد خواهند کرد.
مشاوره و راهنمایی
با تیمی از متخصصان ویژه در زمینه بیومکانیک، متعهد هستیم که به ورزشکاران، مربیان و علاقه مندان به ورزش در درک و بهبود عملکرد ورزشی انها از طریق لنز تحلیلی علمی کمک کنیم.
فرم درخواست مشاوره رایگان
فرم درخواست مشاوره رایگان
دلایل التهاب فاسیای پلانتار
زنان و مردان فعال بین 40 تا 70 سال در بالاترین خطر ابتلا به التهاب فاسیای پلانتار قرار دارند. همچنین بروز این عارضه در زنان کمی بیشتر از مردان شایع است. زنانی که باردار هستند، اغلب دچار فاسئیت پلانتار، به خصوص در اواخر دوره‌ی بارداری می‌شوند.
در صورت اضافه وزن یا چاقی، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به التهاب فاسیای پلانتار هستید. این به دلیل افزایش فشار بر رباط‌های فاشیای کف پای شما می‌باشد، به خصوص اگر افزایش وزن ناگهانی داشته باشید.
اگر یک دونده مسافت طولانی هستید، احتمالاً به مشکلات فاسیای کف پا مبتلا خواهید شد. همچنین اگر شغل بسیار فعالی داشته باشید که اغلب مجبورید سر پا بایستید، مانند کار در کارخانه یا پیشخدمتی در رستوران، بیشتر در معرض این خطر هستید.
اگر مشکلات ساختاری دارید، مانند قوس بسیار بالا یا صافی شدید کف پا، ممکن است دچار التهاب فاسیای پلانتار شوید. گرفتگی تاندون‌های آشیل که تاندون‌های متصل‌کننده‌ی عضلات ساق پا به پاشنه پا هستند، همچنین ممکن است منجر به درد ناشی از التهاب فاسیای پلانتار شود. البته پوشیدن کفش‌هایی که کفی نرم و پشتیبانی ضعیف از قوس کف پا نیز دارند، می‌تواند منجر به التهاب فاسیای پلانتار شود.
التهاب فاسیای پلانتار معمولاً به خاطر خار پاشنه نیست. در گذاشته پزشکان معتقد بودند که خار پاشنه باعث ایجاد درد در افراد مبتلا به التهاب فاسیای پلانتار می‌شود، درصورتی‌که این تصور درست نیست.
آزمایش و تشخیص التهاب فاسیای پلانتار
برای بررسی حساسیت در ناحیه کف پا و محل دقیق درد، پزشک معاینه فیزیکی را انجام می‌دهد. این کار برای اطمینان از این است که درد بر اثر یک مشکل دیگری در پا نباشد.
در طول معاینه، پزشک ممکن است از شما بخواهد که درحالی‌که به فاشیای کف پا فشار وارد می‌کند، پایتان را خم کنید تا ببیند آیا هنگام خم و صاف شدن انگشت پا، درد بدتر می‌شود یا خیر. همچنین بررسی می‌کند که آیا قرمزی یا تورم خفیفی در کف پا وجود دارد یا خیر.
پزشک با چک کردن موارد زیر قدرت عضلات و سلامت عصب‌ها را ارزیابی می‌کند:
- رفلکس‌ها
- تون عضلانی
- حس لامسه
- هماهنگی بدن
- تعادل
برای بررسی اینکه چیز دیگری (مانند شکستگی استخوان) باعث درد کف پا و پاشنه‌ی شما نشده است، عکس‌برداری رادیولوژی یا اما آر آی ممکن است لازم باشد.
درمان التهاب فاسیای پلانتار
درمان‌های خانگی مانند استراحت کردن، کمپرس سرد بر روی محل و استفاده از بریس و داروهای ضدالتهاب، اغلب اولین روش‌ها برای درمان التهاب فاسیای پلانتار هستند. اگر این روش‌ها به تسکین درد کمکی نکنند، تزریق یک کورتیکوستروئید مستقیماً در بخش آسیب دیده‌ی رباط، می‌تواند به کاهش این درد کمک کند. پزشک معالج شما می‌تواند این تزریق را در مطب خود برای شما انجام دهد.
فیزیوتراپی قسمت اصلی درمان فاسئیت کف پا است. این درمان می‌تواند به کشش رباط فاسیای کف پا و تاندون‌های آشیل کمک کند. یک فیزیوتراپیست می‌تواند تمریناتی را برای تقویت عضلات پایین پا به شما یاد دهد و به شما کمک کند تا راه رفتن خود را پایدار کرده و بار وارده بر رباط فاسیای پلانتار در کف پایتان را کاهش دهید.
درمان جراحی برای التهاب فاسیای پلانتار
جراحی، چشمگیرترین روش درمانی است. این روش تنها در مواردی انجام می‌شود که درد شدید باشد یا بیش از 6 تا 12 ماه طول بکشد.
در یک عمل جراحی برای آزاد کردن فاسیای پلانتار، جراح رباط فاسیای پلانتار را از استخوان پاشنه جدا می‌کند. این کار باعث کاهش فشار می‌شود، اما قوس کف پا را ضعیف می‌کند و عملکرد کامل آن ممکن است از بین برود.
اگر حتی پس از کشش مداوم به سختی می‌توانید پاها را خم کنید، پزشک ممکن است عمل رسسیون عضلات دوقلو (Gastrocnemius Recession) را توصیه کند. این جراحی برای بلندتر کردن عضله ساق پا جهت افزایش حرکت مچ پا و آزادسازی فشار از روی رباط فاسیای پلانتار انجام می‌گیرد.
جراحی می‌تواند منجر به درد مزمن و آسیب عصبی شود، بنابراین فقط پس از امتحان کردن سایر گزینه‌های درمانی، باید به‌ناچار به سراغ گزینه‌های جراحی رفت.
تمریناتی برای التهاب فاسیای پلانتار
کشش‌های ملایم می‌توانند در تسکین و حتی جلوگیری از التهاب فاسیای پلانتار نقش داشته باشند. کشش عضلات ساق پا و فاشیای پلانتار خود باعث شل شدن عضلات و کاهش درد پاشنه می‌شود.
نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این است که از برخی تمرینات مانند دویدن باید اجتناب کنید تا به ناحیه کف پا فرصت بهبودی داده شود. شنا و سایر فعالیت‌های کم‌فشار می‌توانند ورزش‌های مناسبی باشند، بدون بدتر کردن درد در پاشنه. وقتی دوباره شروع به دویدن کردید، حتماً با دویدن آهسته شروع کنید.
هنگام ورزش، پس از چند دقیقه بایستید و حرکات کششی انجام دهید تا درد برنگردد. به یاد داشته باشید قبل از شروع تمرینات خود نیز کشش داشته باشید.
درمان‌های خانگی برای التهاب فاسیای پلانتار
کاهش درد و تحریک یا التهاب در رباط فاسیای پلانتار قسمت مهمی از درمان است، اما این مسئله آسیب اصلی به رباط را برطرف نمی‌کند.
درمان اولیه در منزل شامل استراحت دادن به پا و استفاده از کمپرس یخ به مدت 15 تا 20 دقیقه، سه یا چهار بار در روز بر روی محل درد، برای کاهش تورم می‌باشد.
همچنین می‌توانید فعالیت‌های ورزشی خود را کاهش یا تغییر دهید. استفاده از کفی‌های نگه دارنده‌ی قوس کف پا در کفش، عوض کردن کفش ورزشی فرسوده و انجام حرکات کششی نیز ممکن است به تسکین درد کمک کنند.
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن (Motrin یا Advil) و ناپروکسن (Aleve) ممکن است درد رباط فاسیای پلانتار را تسکین دهند.
بستن بریس و محافظت
آتل یا اسپیلینت‌های شبانه روش دیگری است که می‌تواند به کشش عضلات ساق پا و قوس کف پا کمک کند. اسپیلینت‌های شبانه نوعی بریس است که پای شما را در حالت خمیده نگه می‌دارد و رباط فاسیای کف پا و تاندون آشیل را در طول شب می‌کشد. این کار می‌تواند از درد و سفتی پا در صبح جلوگیری کند.
ارتز‌های مخصوص یا تکیه‌گاه‌های قوسی در کفش‌های شما می‌توانند با توزیع فشار، مقداری از درد را کاهش داده و از آسیب بیشتر به فاشیای کف پا جلوگیری کنند.
در حینی که فاسیای پلانتار در حال بهبودی است، گچ گرفتن پا (گچ پوتینی) می‌تواند پای شما را بی‌حرکت نگه داشته و فشار را کاهش دهد. در صورت استفاده از گچ پوتینی که شبیه پوتین است، برای حمام رفتن، می‌توانید آن را از پایتان درآورید.
پیروی دقیق از توصیه‌های مربوط به درمان در منزل، اغلب برای بهبود التهاب فاسیای پلانتار بدون کمک پزشک کافی است.
روغن‌های اسانس برای التهاب فاسیای پلانتار
در مورد درمان التهاب فاسیای پلانتار با روغن‌های اسانس گیاهی تحقیقات کمی انجام شده است؛ اما با این وجود برخی مطالعات نشان می‌دهند که استفاده از اسانس‌های گیاهی ممکن است باعث کاهش درد و التهاب در برخی شرایط شود. این روغن‌ها عبارتند از:
- روغن گیاه لاوندر
- روغن علف لیمو
- روغن اکالیپتوس
- روغن گل سرخ
قبل از استفاده از آن برای ماساژ، اطمینان حاصل کنید که روغن گیاهی که می‌خواهید استفاده کنید، حتماً با یک روغن حامل مانند روغن نارگیل رقیق شده باشد. همچنین می‌توانید مخلوطی از بخار حاصل از اسانس با آب گرم را استشمام کنید.
ازآنجاکه مشخص نیست که آیا التهاب فاسیای پلانتار باعث تحریک یا التهاب می‌شود، استفاده از این اسانس‌ها نمی‌تواند کمک زیادی کند. بااین‌حال، اگر از این روغن‌ها به‌درستی استفاده می‌کنید، کلاً هیچ مشکلی ندارد و می‌توانید امتحان کنید که آیا نتیجه‌ای از استعمال این روغن‌ها می‌گیرید یا خیر.
پیشگیری از التهاب فاسیای پلانتار
ایجاد چند تغییر در سبک زندگی ممکن است به شما کمک کند تا از التهاب فاسیای پلانتار جلوگیری کنید.
کفش‌های مناسبی بپوشید که پشتیبانی خوبی برای قوس کف پا فراهم می‌کنند و کفش‌های ورزشی خود را مرتباً عوض کنید. اگر دونده هستید، بعد از حدود 600 تا 800 کیلومتر دویدن با یک جفت کفش، باید یک جفت کفش جدید خریداری کنید.
مانند شنا یا دوچرخه‌سواری، تمرینات کم تأثیر را در برنامه‌های روزمره خود بگنجانید. از دویدن خیلی مکرر و کار کشیدن بیش‌ازحد از فاسیای کف پا خودداری کنید. قبل از ورزش، حتماً عضلات ساق پا، تاندون آشیل و فاسیای پلانتار را کشش بدهید.
تمام تلاش خود را برای حفظ وزن سالم انجام دهید. اگر اضافه وزن دارید، سعی کنید وزن خود را کاهش دهید تا فشار وارد شده به فاسیای پلانتار را کاهش دهید.
التهاب فاسیای پلانتار در کودکان
کودکان، مانند بزرگسالان، ممکن است به دلیل استفاده بیش‌ازحد از رباط یا پوشیدن کفش‌های قدیمی یا بدون حمایت، به التهاب فاسیای پلانتار مبتلا شوند. ازآنجاکه این بیماری می‌تواند با گذشت زمان بدتر شود، برای تشخیص صحیح و درمان آن باید به پزشک مراجعه کنید.
برای کاهش هر گونه تحریک یا التهاب، یک کمپرس یخ را بر روی پاشنه پای کودک قرار دهید. ماساژ دادن ناحیه نیز می‌تواند به بهبود آن کمک کند. مراقب باشید که کودک شما برای کمک به بهبودی پای خود استراحت کرده و از دویدن، پریدن و ایستادن به مدت طولانی اجتناب می‌کند.
هنگامی که کودک شما به فعالیت‌های عادی خود بازگشت، به او یادآوری کنید که برای جلوگیری از بازگشت مشکل، تمرینات گرم کننده و کشش را انجام دهد. همچنین باید بررسی کنید که آن‌ها از کفش‌های مناسب حمایت کننده استفاده می‌کنند یا خیر.
درد پاشنه کودک شما می‌تواند نشانه‌ی یک بیماری دیگر مانند التهاب تاندون آشیل یا شکستگی نیز باشد.
مشاوره و راهنمایی
با تیمی از متخصصان ویژه در زمینه بیومکانیک، متعهد هستیم که به ورزشکاران، مربیان و علاقه مندان به ورزش در درک و بهبود عملکرد ورزشی انها از طریق لنز تحلیلی علمی کمک کنیم.
فرم درخواست مشاوره رایگان
عوارض التهاب فاسیای پلانتار
اگر این بیماری را نادیده بگیرید ممکن است دچار درد مزمن در پاشنه پا شوید. این مشکل می‌تواند نحوه راه رفتن شما را تغییر دهد و باعث آسیب به این اندام‌ها شود:
- پاها
- زانو
- باسن
- کمر
تزریق استروئید و برخی از درمان‌های دیگر می‌توانند رباط فاشیای کف پا را تضعیف کرده و باعث پارگی بالقوه رباط شوند.
عمل جراحی خطرات خونریزی، عفونت و واکنش به ماده‌ی بیهوشی را به همراه دارد. جداشدگی فاشیای کف پا نیز می‌تواند باعث تغییراتی در پا و آسیب عصبی شود. جراحی رسسیون عضلات دوقلو همچنین می‌تواند باعث آسیب عصبی شود.
