تاندونیت آشیل عارضه‌ای است که در اثر التهاب تاندون بزرگ قسمت پشت ساق پا ایجاد می‌شود. تاندون آشیل بزرگ‌ترین تاندون در بدن می‌باشد. این تاندون عضلات ساق پا را به استخوان پاشنه متصل کرده و در زمان راه رفتن، دویدن، بالا رفتن از راه پله، پریدن و ایستادن بر روی نوک انگشتان پا مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگرچه تاندون آشیل می‌تواند فشار زیاد ناشی از دویدن و پریدن را تحمل کند، در مقابل استفاده بیش از حد و تخریب آسیب‌پذیر می‌باشد.
تاندونیت آشیل چیست؟
التهاب تاندون سبب بروز عارضه تاندونیت می‌شود. التهاب در واقع واکنش طبیعی بدن به آسیب‌دیدگی یا بیماری می‌باشد و معمولا سبب بروز ورم یا درد می‌شود. بسته به این که کدام بخش از تاندون دچار التهاب شده باشد، تاندونیت آشیل دارای دو نوع می‌باشد.
تاندونیت آشیل غیر انتهایی
در این نوع تاندونیت آشیل، الیاف در بخش میانی تاندون در اثر پارگی‌های کوچک تخریب شده، ورم کرده و ضخیم می‌شوند.
التهاب بخش میانی تاندون بیشتر در افراد جوان و فعال شایع می‌باشد.
مشاوره و راهنمایی
با تیمی از متخصصان ویژه در زمینه بیومکانیک، متعهد هستیم که به ورزشکاران، مربیان و علاقه مندان به ورزش در درک و بهبود عملکرد ورزشی انها از طریق لنز تحلیلی علمی کمک کنیم.
فرم درخواست مشاوره رایگان
فرم درخواست مشاوره رایگان
تاندونیت آشیل انتهایی
در تاندونیت آشیل انتهایی، بخش پایینی پاشنه یعنی محلی که تاندون به استخوان پاشنه متصل است، دچار آسیب‌دیدگی می‌شود.
در هر دو نوع تاندونیت آشیل انتهایی و غیر انتهایی، الیاف تاندون آسیب‌دیده ممکن است سفت و سخت شوند. خارهای استخوانی معمولا در اثر تاندونیت آشیل انتهایی ایجاد می‌شوند. امکان دارد التهاب در بخش انتهایی تاندون در هر زمان و حتی در اشخاصی که تحرک جسمانی ندارند نیز ایجاد شود. در بیشتر موارد، این عارضه در اثر سال‌ها استفاده بیش از حد (در دونده‌های مسافت‌های طولانی یا دونده‌های سرعت) بروز می‌کند.
علت بروز تاندونیت آشیل
علت بروز تاندونیت آشیل به یک آسیب‌دیدگی خاص مرتبط نمی‌باشد. در واقع علت درد تاندونیت آشیل پا، وارد شدن فشار مداوم به تاندون می‌باشد. این حالت معمولا زمانی ایجاد می‌شود که شخص بیش از حد و با سرعت زیاد بدن خود را تحت فشار قرار می‌دهد. علت درد تاندونیت آشیل پا شامل موارد زیر نیز می‌باشد:
- افزایش ناگهانی در میزان یا شدت فعالیت ورزشی – برای مثال، افزایش مسافت لازم برای دویدن، بدون این که شخص به بدن خود فرصت بدهد تا با مسافت جدید سازگار شود.
- سفتی و کوتاهی عضلات ساق پا – آغاز ناگهانی برنامه سنگین ورزشی با وجود سفتی و کوتاهی عضلات ساق پا می‌تواند سبب وارد شدن فشار زیاد بر تاندون آشیل شود.
- خار استخوانی – رشد اضافی استخوان در محل اتصال تاندون آشیل به استخوان پاشنه می‌تواند سبب ساییدگی تاندون و بروز درد شود.
علائم تاندونیت آشیل
علائم شایع تاندونیت آشیل عبارتند از:
- درد و سفتی تاندون آشیل در زمان صبح
- درد در امتداد تاندون یا پشت پاشنه که با انجام فعالیت تشدید می‌شود
- درد شدید در روز پس از ورزش کردن
- ضخیم شدن تاندون
- ایجاد خار استخوانی
- ورمی که در تمامی مواقع وجود دارد و در طول روز با انجام فعالیت تشدید می‌شود
پاره شدن تاندون آشیل می‌تواند باعث بروز صدا در قسمت عقب پاشنه یا ساق پا شود. در صورت احتمال پارگی تاندون بایستی فورا به پزشک مراجعه شود.
معاینه توسط پزشک
پس از ارزیابی علائم، پزشک پای بیمار را از قسمت مچ پا به پایین معاینه می‌کند. پزشک وجود علائم زیر را ارزیابی می‌کند:
- ورم در امتداد تاندون آشیل و یا قسمت عقب پاشنه
- ضخیم یا بزرگ شدن تاندون آشیل
- وجود خار استخوانی در بخش پایینی تاندون در قسمت عقب پاشنه
- حساسیت به درد
- درد در قسمت میانی تاندون
- درد در قسمت پشت پاشنه در بخش پایینی تاندون
- محدود شدن دامنه حرکتی در قسمت مچ پا – به ویژه کاهش توانایی خم کردن مچ پا
انجام آزمایش
جهت اطمینان از اینکه علائم توسط تاندونیت آشیل ایجاد شده‌اند، امکان دارد پزشک از آزمایش‌های تصویربرداری استفاده کند. آزمایش‌ها شامل:
- تصویربرداری با اشعه ایکس
- تصویربرداری تشدید مغناطیسی (ام آر آی)
درمان تاندونیت آشیل
درمان تاندونیت آشیل به روش غیر جراحی
در بیشتر موارد، درمان تاندونیت آشیل پا سبب تسکین درد می‌شود؛ اگرچه امکان دارد رفع کامل علائم به چند ماه زمان نیاز داشه باشد. حتی با وجود درمان به موقع ممکن است درد تاندونیت آشیل برای بیش از 3 ماه نیز ادامه داشته باشد. در صورت وجود درد برای مدت چندین ماه پیش از اقدام برای درمان، امکان دارد 6 ماه طول بکشد تا تاثیر روش‌های درمانی قابل مشاهده باشد.
استراحت. اولین روش جهت تسکین درد، کاهش یا توقف فعالیت‌هایی است که سبب تشدید درد می‌شوند. در صورت انجام مداوم ورزش‌های پر برخورد (مانند ورزش دو)، بایستی جهت کاهش فشار وارد بر تاندون آشیل از ورزش‌های کم‌برخورد استفاده شود. نمونه این تمارین ورزشی شامل دوچرخه‌سواری، دستگاه ورزشی الیپتیکال و شنا می‌باشند.
استفاده از یخ. قرار دادن یخ بر روی ناحیه دردناک تاندون آشیل بسیار سودمند می‌باشد. یخ بایستی برای مدت 20 دقیقه مورد استفاده قرار گیرد و در صورت بی‌حس شدن پوست، استفاده از آن بایستی متوقف شود. برای ساخت آیس پک یا بسته یخ می‌توان یک لیوان از جنس فوم را از آب پر کرده و سپس در فریز قرار داد تا یخ بزند. پس از یخ زدن آب، می‌توان آن را بر روی تاندون آشیل قرار داد.
مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی. داروهایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن سبب کاهش درد تاندونیت آشیل و ورم می‌شوند. البته این داروها از ضخیم شدن تاندون جلوگیری نمی‌کنند. در ارتباط با مصرف داروها برای مدت بیش از 1 ماه بایستی با پزشک مشورت شود.
ورزش. تمرین ورزشی زیر می‌تواند به تقویت عضلات ساق پا و کاهش فشار وارد بر تاندون آشیل و درمان تاندونیت آشیل پا کمک کند.
- کشش عضلات ساق پا
به کمک دستان خود به یک دیوار تکیه داده و یکی از زانوهای خود را خم کرده و پاشنه پاها بر روی زمین قرار داشته باشند. یکی از پاهای خود را کمی جلوتر قرار داده و زانوی خود را خم کنید. جهت کشش عضلات ساق پا، به لگن خود به طرف دیوار فشار وارد کنید. این وضعیت را برای مدت 10 ثانیه حفظ کرده و سپس به حالت اولیه بازگردید. این تمرین را 20 مرتبه برای هر پا تکرار کنید. در طول هر بار تمرین، کشش بایستی در عضلات ساق پا احساس شود.
فیزیوتراپی تاندونیت آشیل. فیزیوتراپی در درمان تاندونیت آشیل پا بسیار سودمند می‌باشد. این روش جهت درمان تاندونیت آشیل غیر انتهایی تاثیر بیشتری دارد.
تمارین ورزشی اکسنتریک. در ورزش اکسنتریک، عضلات منقبض شده و طول عضله افزایش پیدا می‌کند. در صورتی که این نوع تمارین به درستی انجام نشوند، می‌توانند باعث آسیب‌دیدگی تاندون آشیل شوند. در ابتدا تمارین اکسنتریک بایستی زیر نظر متخصص فیزیوتراپی انجام شوند. سپس انجام این تمارین در منزل نیز امکان‌پذیر است.
تزریق کورتیزون. به ندرت امکان دارد پزشک تزریق کورتیزون در تاندون آشیل را توصیه کند چرا که می‌تواند باعث پارگی تاندون آشیل شود.
استفاده از کفش طبی و ارتز. درد ناشی از تاندونیت آشیل انتهایی معمولا توسط کفش و ارتز بهبود پیدا می‌کند. برای مثال کفش‌هایی که در قسمت عقب پاشنه دارای ساختار نرم‌تری هستند، می‌توانند سبب کاهش درد تاندونیت آشیل شوند. همچنین بالا برنده پاشنه نیز در کاهش فشار وارد بر تاندون موثر است.
بالا برنده پاشنه برای بهبود تاندونیت آشیل انتهایی بسیار مفید است چرا که پاشنه را از قسمت عقب کفش دور می‌کند.
در صورتی که درد تاندونیت آشیل شدید باشد، امکان دارد پزشک استفاده از ارتز را برای مدت کوتاهی توصیه کند. ارتز به بهبود تاندون پیش از آغار روند درمان کمک می‌کند. البته استفاده طولانی مدت از ارتز توصیه نمی‌شود چرا که می‌تواند سبب ضعیف شدن عضله ساق پا شود.
جراحی تاندونیت آشیل
تنها در صورتی که درد پس از 6 ماه استفاده از روش‌های غیر جراحی بهبود پیدا نکند، از روش جراحی تاندونیت آشیل استفاده می‌شود. انتخاب نوع جراحی به محل التهاب و میزان آسیب‌دیدگی تاندون بستگی دارد.
افزایش طول عضلات دوقلوی ساق پا. در این روش جراحی، طول عضلات دوقلوی ساق پا افزایش داده می‌شود. با توجه به این که سفتی و کوتاهی عضلات ساق پا سبب وارد شدن فشار بر تاندون آشیل می‌شود، این روش جراحی برای افرادی که در خم کردن مچ پای خود با مشکل مواجه هستند مفید می‌باشد.
دبریدمان (برداشت بافت) و ترمیم. هدف از این روش جراحی برداشتن بخش آسیب‌دیده تاندون آشیل می‌باشد. پس از خارج کردن بخش آسیب‌دیده تاندون، قسمت باقیمانده تاندون با بخیه ترمیم می‌شود.
بهبود پس از جراحی
بسیاری از بیماران پس از جراحی تاندونیت آشیل به نتایج رضایت‌بخش دست پیدا می‌کنند. هر چه میزان آسیب‌دیدگی تاندون بیشتر باشد، دوره بهبودی پس از جراحی نیز طولانی‌تر شده و احتمال این که بیمار بتواند فعالیت‌های ورزشی خود را ادامه دهد کمتر می‌باشد.
فیزیوتراپی تاندونیت آشیل بخش مهمی از روند درمان و بهبودی محسوب می‌شود. بسیاری از بیماران پیش از رفع کامل درد به 12 ماه توان‌بخشی نیاز دارند.
مشاوره و راهنمایی
با تیمی از متخصصان ویژه در زمینه بیومکانیک، متعهد هستیم که به ورزشکاران، مربیان و علاقه مندان به ورزش در درک و بهبود عملکرد ورزشی انها از طریق لنز تحلیلی علمی کمک کنیم.
فرم درخواست مشاوره رایگان
عوارض پس از جراحی تاندونیت آشیل
شایع‌ترین عارضه پس از جراحی تاندون آشیل، درد متوسط تا شدید در 20 تا 30 درصد از بیماران می‌باشد. همچنین امکان دارد عفونت در محل زخم ناشی از جراحی ایجاد شود و درمان عفونت در این قسمت از پا بسیار دشوار می‌باشد.
