دستگاه‌های محاسبه و آنالیز درصد چربی و عضله بدن

اینکه روی ترازو بروید و هیچ تغییری نبینید می‌تواند ناامید کننده باشد. البته، طبیعی است که بخواهید در مورد پیشرفت‌تان بازخورد واقعی دریافت کنید، اما نباید وزن بدن دغدغه اصلی‌تان باشد. بعضی از افرادی که اضافه وزن دارند سالم هستند، در حالی ‌که بعضی دیگر وزنی طبیعی دارند اما سالم نیستند. در اینجا، مهم درصد چربی بدنتان است که به شما می‌گوید وزن شما از چه تشکیل شده یا به طور مشخص‌تر، به شما می‌گوید که چند درصد از کل وزن بدنتان چربی است. هرچه درصد چربی بدنتان پایین‌تر باشد، درصد توده عضلانی خالص بدن شما بالاتر خواهد بود. در ادامه 10 مورد از بهترین راه‌های اندازه‌گیری درصد چربی بدن را برایتان توضیح می‌دهیم.

بهترین راه‌ها برای اندازه‌گیری درصد چربی بدن

---

1. کالیپر چین پوستی

بیش از 50 سال است که از ابزارهای اندازه‌گیری چین پوستی برای تخمین چربی بدن استفاده می‌شود. کالیپرهای چین پوستی ضخامت چربی زیر پوست بخش‌های به خصوصی از بدن را اندازه می‌گیرند.

اندازه‌ها از 3 یا 7 نقطه از بدن برداشته می‌شوند. محل‌های اندازه‌گیری در بدن زنان و مردان متفاوت است.

در زنان، از عضلات سه سر، ناحیه بالای استخوان لگن و ران یا شکم برای اندازه‌گیری 3 نقطه‌ای استفاده می‌شود. برای یک اندازه‌گیری 7 نقطه‌ای در زنان، سینه، ناحیه نزدیک زیر بغل و ناحیه زیر تیغه شانه هم اندازه‌گیری می‌شود.

برای مردان، 3 نقطه عبارتند از سینه، شکم و ران؛ یا سینه، عضلات سه سر و ناحیه زیر استخوان کتف (اسکاپولا). برای یک اندازه‌گیری 7 نقطه‌ای در مردان، نواحی نزدیک زیر بغل و زیر تیغه شانه هم اندازه‌گیری می‌شوند.

• مزایا: کالیپرهای چین پوستی قیمت بسیار کمی داشته و با استفاده از آن‌ها اندازه‌گیری را می‌توان سریع انجام داد. از کالیپرها می‌توان در خانه هم استفاده کرد، چرا که آن‌ها قابل حمل هستند.
• معایب: کار با کالیپرها نیاز به تمرین و داشتن اطلاعات اولیه‌ای در مورد آناتومی بدن دارد. همچنین، بعضی از افراد خوششان نمی‌آید که از چربی‌هایشان نیشگون گرفته شود.

 

 

2. اندازه‌گیری محیط اندام‌ها

شکل بدن از شخصی به شخص دیگر متفاوت است. با بررسی شکل بدن می‌توان اطلاعات مفیدی در مورد چربی‌های بدن به دست آورد.

اندازه‌گیری محیطِ بخش‌های به خصوصی از بدن روش ساده‌ای برای تخمین چربی بدن است. برای مردان، از محیط‌های دور گردن و دور شکم در این معادله استفاده می‌شود. برای زنان، محیط دور باسن نیز اضافه می‌شود.

• مزایا: این روش ساده و کم هزینه است. برای انجام آن کلاً به یک متر خیاطی و یک ماشین حساب نیاز دارید. این ابزارها در خانه قابل استفاده بوده و قابل حمل هستند.
• معایب: به دلیل تفاوت در شکل بدن و توزیع چربی در بدن افراد، معادلات مورد استفاده در این روش برای همه افراد دقیق عمل نمی‌کنند.

3. دگزا (جذب سنجی اشعه ایکس با انرژی مضاعف)

همانطور که از نام آن پیدا است، دگزا از تصاویر رادیولوژی گرفته شده با دو انرژی متفاوت برای تخمین درصد چربی بدنتان استفاده می‌کند. در طول اسکن دگزا، تقریباً به مدت 10 دقیقه به پشت روی تخت دستگاه دراز می‌کشید تا بدنتان با اشعه ایکس اسکن شود. مقدار تابش اشعه از دستگاه دگزا بسیار کم بوده و برابر با مقدار اشعه‌ای است که در طول سه ساعت از زندگی روزمره‌تان دریافت می‌کنید.

از دگزا برای ارزیابی تراکم استخوان هم استفاده می‌شود که می‌تواند اطلاعات دقیقی در مورد استخوان‌ها، توده عضلانی خالص و چربی در مناطق مختلفی از بدن (مثل بازوها، پاها یا نیم‌تنه) فراهم کند.

• مزایا: این روش اطلاعات دقیق و کاملی را فراهم می‌کند، از جمله تفکیک مناطق مختلف بدن و همچنین میزان تراکم استخوان‌های مختلف به تفکیک.
• معایب: غالباً همه مردم به دستگاه‌های دگزا دسترسی ندارند و اگر هم در دسترس باشند گران هستند و مقدار اشعه‌ای که تابیده می‌شود بسیار ناچیز است.

4. توزین هیدرواستاتیک

این روش که به آن وزن‌کشی زیر آب یا هیدرودانسیتومتری هم گفته می‌شود، ترکیب بدنی شما را براساس تراکم آن تخمین می‌زند. برای وزن‌کشی با این تکنیک باید کامل زیر آب بروید و تا جایی که ممکن است هوای درون ریه‌ها را خارج کنید. وزن شما همچنین خارج از آب هم اندازه گرفته شده و میزان هوای باقیمانده در ریه‌هایتان بعد از بازدم تخمین زده یا اندازه‌گیری می‌شود.

تمامی این اطلاعات در یک سری معادلات قرار داده می‌شوند تا تراکم بدنی شما تعیین شود. سپس از تراکم بدنتان برای تخمین درصد چربی‌تان استفاده می‌شود.

• مزایا: این روش دقیق و نسبتاً سریع است.
• معایب: برای بعضی از افراد فرو رفتن کامل زیر آب دشوار یا غیرممکن است. این روش مستلزم این است که هوای ریه‌ها تا حد ممکن بیرون داده شده و نفس زیر آب حبس گردد.

5. حجم سنجی با جابجایی هوا (باد پاد)

در روش جابجایی هوا هم، مانند وزن‌کشی زیر آب، درصد چربی بدن بر اساس تراکم بدنی تخمین زده می‌شود. البته، در روش جابجایی هوا به جای آب از هوا استفاده می‌شود. رابطه بین حجم و فشار هوا به این دستگاه اجازه می‌دهد تا تراکم بدنی شما را تخمین بزند. در این روش، شما برای چند دقیقه در یک کپسول تخم‌مرغی شکل می‌نشینید و در همان حال فشار درون کپسول تغییر داده می‌شود.

برای اینکه اندازه‌گیری دقیق باشد، باید در طول آزمایش یک لباس چسبان یا لباس شنا پوشید.

• مزایا: این روش دقیق و نسبتاً سریع است و نیاز به فرو رفتن زیر آب ندارد.
• معایب: روش جابجایی هوا، در دسترس همه افراد نبوده و گران است.

6. محاسبه‌ی مقاومت بیوالکتریک

دستگاه‌های محاسبه‌ی مقاومت بیوالکتریک نحوه پاسخ شما به جریان‌های الکتریکی کوچک را تشخیص می‌دهند. این کار با قرار دادن یک سری الکترود روی پوست شما انجام می‌شود. بعضی از الکترودها جریان را به درون بدنتان می‌فرستند، در حالی که تعداد دیگری از آن‌ها سیگنال را پس از عبور از بافت‌های بدنتان دریافت می‌کنند. به دلیل اینکه میزان آب بافت‌های عضلانی بیشتر از بافت‌های چربی است، جریان‌های الکتریکی از عضله راحت‌تر از چربی عبور می‌کنند. دستگاه محاسبه‌ی مقاومت بیوالکتریک به طور خودکار پاسخ بدن به جریان‌های الکتریکی را به یک معادله وارد می‌کند که ترکیب بدنیتان را تخمین می‌زند. دستگاه‌های محاسبه‌ی مقاومت بیوالکتریک انواع مختلفی دارند که از لحاظ هزینه، پیچیدگی و دقت تفاوت بسیاری زیادی با یکدیگر دارند.

• مزایا: این روش سریع و راحت بوده و انواع زیادی از دستگاه‌های آن را مصرف کنندگان عادی هم می‌توانند خریداری کنند.
• معایب: میزان دقت آن بسیار متغیر است (می‌تواند بیش از حد بالا یا پایین باشد) و نوع خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها مصرف شده می‌تواند تأثیر بسیاری بر دقت آن داشته باشد.

7. بیو امپدانس اسپکتروسکوپی

بیو امپدانس اسپکتروسکوپی مشابه محاسبه‌ی مقاومت بیوالکتریک است چرا که در هر دو روش پاسخ بدن به یک سری جریان‌های الکتریکی کوچک اندازه‌گیری می‌شود. دستگاه‌های این دو روش شبیه به یکدیگر بوده اما از فناوری‌های متفاوتی استفاده می‌کنند. بیو امپدانس اسپکتروسکوپی، در مقایسه با محاسبه‌ی مقاومت بیوالکتریک، علاوه بر فرکانس‌های بالا و پایین، از تعداد بسیار بیشتری از جریان‌های الکتریکی برای تخمین میزان مایعات بدن استفاده می‌کند. همچنین، بیو امپدانس اسپکتروسکوپی اطلاعات را به شکل متفاوتی تحلیل می‌کند و بعضی از محققان آن را دقیق‌تر از محاسبه‌ی مقاومت بیوالکتریک می‌دانند.

• مزایا: این روش سریع و راحت است.
• معایب: برخلاف دستگاه‌های محاسبه‌ی مقاومت بیوالکتریک، دستگاه‌های بیو امپدانس اسپکتروسکوپی قابل تهیه توسط مصرف کنندگان عادی هنوز در دسترس نیستند.

8. میوگرافی امپدانس الکتریکی

میوگرافی امپدانس الکتریکی سومین روشی است که پاسخ بدن به جریان‌های الکتریکی کوچک را اندازه‌گیری می‌کند. البته، محاسبه‌ی مقاومت بیوالکتریک و بیو امپدانس اسپکتروسکوپی جریان‌ها را به تمام بدن ارسال می‌کنند، اما میوگرافی امپدانس الکتریکی جریان‌ها را به مناطق کوچکتری از بدن می‌فرستد. اخیراً، این فناوری در دستگاه‌های ارزان قیمتی استفاده شده که مصرف‌‌کنندگان عادی هم می‌توانند آن‌ها را تهیه کنند. این دستگاه‌ها روی بخش‌های مختلف بدن قرار داده می‌شوند تا میزان چربی همان مناطق را تخمین بزنند.

• مزایا: این روش نسبتاً سریع و راحت است.
• معایب: اطلاعات بسیار کمی در مورد دقت این دستگاه‌ها در دسترس هستند.

9. اسکنرهای سه‌ بعدی بدن

اسکنرهای سه بعدی بدن با استفاده از حسگرهای مادون قرمز نگاه دقیقی به شکل بدن می‌اندازند. این حسگرها یک مدل سه بعدی از بدن شما می‌سازند. اسکنرهای سه بعدی انوع مختلفی دارند که برای بعضی از آن‌ها باید برای چند دقیقه روی یک سکوی چرخان بایستید و در همان حال حسگرها شکل بدنتان را تشخیص دهند. در بعضی دیگر از این اسکنرها هم از حسگرهایی استفاده می‌شود که دور بدنتان می‌چرخند. بعد از اسکن، معادلات قرار گرفته در اسکنر درصد چربی بدنتان را براساس شکل بدنتان تخمین می‌زنند.

• مزایا: اسکنرهای سه بعدی بدن نسبتاً سریع و راحت‌ هستند.
• معایب: این اسکنر‌ها برای همه در دسترس نبوده، اما اخیراً استفاده از آن‌ها در حال افزایش است.

10. مدل‌های چند محفظه‌ای (استاندارد طلایی)

مدل‌های چند محفظه‌ای دقیق‌ترین روش ارزیابی ترکیب بدنی محسوب می‌شوند. این مدل‌ها بدن را به سه بخش یا بیشتر تقسیم می‌کنند که معمول‌ترین انواع آن‌ها مدل‌های 3 محفظه‌ای و 4 محفظه‌ای هستند. این مدل‌ها به چند آزمایش نیاز دارند تا بتوان با استفاده از آ‌ن‌ها توده بدنی، حجم بدنی، آب بدن و توده استخوانی را تخمین زد. این اطلاعات از طریق بعضی از روش‌هایی که بالاتر گفته شد به دست می‌آیند. اطلاعات به دست آمده از هر یک از آن روش‌ها با هم ترکیب می‌شوند تا تصویر کامل‌تری از بدن ایجاد شده و درصد چربی بدن به دقیق‌ترین شکل حاصل شود.

• مزایا: این دقیق‌ترین روش موجود است.
• معایب: اغلب در دسترس عموم مردم نبوده و نیازمند انجام چند ارزیابی (آزمایش‌) مختلف است. از اکثر روش‌های دیگر پیچیده‌تر است.

کدام روش برای شما بهتر است؟

---

تصمیم‌گیری در این مورد که کدام روش اندازه‌گیری درصد چربی بدن برایتان مناسب است کار ساده‌ای نیست. با این حال، پرسش‌های زیر به شما کمک خواهند کرد تا در این زمینه بهتر تصمیم بگیرید:

• هدفتان از ارزیابی درصد چربی بدنتان چیست؟
• دقت بالا چقدر برایتان اهمیت دارد؟
• هر چند وقت یک بار می‌خواهید درصد چربی بدنتان را آزمایش کنید؟
• آیا روشی می‌خواهید که بتوانید آن را در خانه انجام دهید؟
• هزینه چقدر برایتان مهم است؟

بعضی روش‌ها مثل اندازه‌گیری‌های چین پوستی، اندازه‌گیری محیط اندام‌ها و دستگاه‌های قابل حمل محاسبه‌ی مقاومت بیوالکتریک ارزان بوده و به شما امکان می‌دهند تا در خانه خودتان اندازه‌گیری‌ها را به هر تعداد دفعاتی که مایلید انجام بدهید.

مشاوره و راهنمایی

 با تیمی از متخصصان ویژه در زمینه بیومکانیک، متعهد هستیم که به ورزشکاران، مربیان و علاقه مندان به ورزش در درک و بهبود عملکرد ورزشی انها از طریق لنز تحلیلی علمی کمک کنیم.

    فرم درخواست مشاوره رایگان

شماره تلفن همراه

شماره تلفن شما

شماره وازد شده صحیح نمی باشد.

تکممیل این فید الزامی می باشد.

ثبت ارسال

اگرچه این روش‌ها بالاترین دقت را ندارند، اما ممکن است بهترین انتخاب برای شما باشند. اکثر روش‌هایی که دقت بالایی دارند برای استفاده در خانه در دسترس نیستند. به علاوه، اگر در یک مرکز آزمایشگاهی وجود داشته باشند هم ممکن است گران باشند. اگر یک ارزیابی دقیق‌تر می‌خواهید و حاضرید هزینه بالای آن را هم بپردازید، می‌توانید از یک روش با دقت بالا مثل وزن‌کشی زیر آب، حجم سنجی با جابجایی هوا یا دگزا استفاده کنید. روش مورد استفاده شما هرچه که باشد، مهم این است که همیشه از همان روش استفاده کنید.