درمان میگرن با دارو، ماساژ، کنترل استرس، تزریق بوتاکس و …

سردرد میگرنی، عارضه شایعی است که می‌تواند شخص مبتلا را به شدت ناتوان کند. درمان‌های سنتی مثل مصرف دارو هم غالباً تأثیری در تسکین این نوع سردرد ندارند. اما، فیزیوتراپی می‌تواند نقشی حیاتی در کنترل این سردردها داشته باشد؛ البته، استفاده از این درمان و میزان تأثیر آن، به علت سردردهای میگرنی و همچنین علائم فیزیکی بیمار بستگی دارد.

اگر شما هم از سردردهای مزمن یا میگرنی رنج می‌برید، یک فیزیوتراپیست می‌تواند دردتان را برای مدتی طولانی تسکین بدهد. برای اطلاعات بیشتر در مورد میگرن و درمان‌های آن، از جمله فیزیوتراپی، لطفاً به ادامه مقاله توجه کنید.

علت‌های ابتلا به میگرن

هنوز دقیقاً مشخص نیست که میگرن چطور بروز می‌کند. اما طبق نظریه فعلی، میگرن حاصل یک اختلال در اعصاب و عروق خونی در مغز است.

محرک بروز حمله‌های میگرنی معمولاً عوامل تغذیه‌ای، هورمونی، عاطفی، فیزیکی و محیطی است، که از آن جمله می‌توان اشاره کرد به:

• برخی محرک‌های حسی، مثل صداهای بلند، نور شدید، بوها یا عطرهای قوی، استعمال دخانیات و قرار گرفتن در معرض دود
• ورزش شدید یا سایر فعالیت‌های شدید فیزیکی که به صورت ناگهانی انجام شوند، از جمله فعالیت جنسی
• استرس و اضطراب در خانه و محل کار
• تغییر الگوهای خواب، مثل خواب بیش از حد یا ناکافی
• مصرف الکل
• خوراکی‌های خاصی مثل شکلات، پنیر، غذاهای پرنمک، مواد غذایی تخمیر شده، و مواد گوشتی حاوی نیترات (مثل گوشت‌ فرآوری شده خوک و سوسیس‌های هات‌داگ و سالامی)
• افزودنی‌های خوراکی مثل گلوتامات مونوسدیم (MSG) و شیرین کننده‌های مصنوعی
• نخوردن بعضی از وعده‌هایی غذایی یا روزه گرفتن
• تغییر سطح هورمون‌ها در طول عادت ماهانه یا به دلیل استفاده از داروهای خوراکی ضدبارداری و/یا قرار گرفتن تحت درمان جایگزینی هورمون
• تغییرات در محیط اطراف، مثل تغییر هوا یا فشار جوی

علائم و نشانه‌های میگرن

معمولاً علامت اصلی میگرن سردردی است که با حرکت کردن بدتر شده و ضمناً ناتوان کننده است (به این معنی که اجازه نمی‌دهد شخص فعالیت‌های عادی‌اش را انجام بدهد).

یک حمله میگرنی معمولاً طی چهار مرحله یا فاز بروز می‌کند، که ممکن است بعضی از علائم و نشانه‌های هرکدام از آن‌ها در یک یا چند فاز دیگر هم دیده شوند:

• بروز نشانه‌های اولیه:

یکی دو روز قبل از یک حمله میگرنی تغییرات ظریفی در شخص رخ می‌دهد که نشان دهنده احتمال بروز یک حمله میگرنی هستند، از جمله یبوست، خمیازه کشیدن، تغییرات خُلقی، هوس خوردن بعضی خوراکی‌ها و خشکی گردن.

• اورا (هاله) :

برخی از افراد قبل یا در طول سردرد دچار اورا می‌شوند. علائم اورا، که طی بیش از ۵ دقیقه شکل گرفته و تا حدود یک ساعت دوام دارند، معمولاً عبارتند از: اختلالات بینایی، مثل دیدن جرقه‌های نور، دیدن الگوهای زیگزاگ یا وجود نقاط کور در میدان دید؛ بی‌حسی یا گزگز یک طرف صورت یا در یک دست یا پا و احساس سرگیجه یا عدم تعادل.

• سردرد :

در این فاز، که از ۲ تا ۷۲ ساعت طول می‌کشد، سردرد خفیف تا شدیدی بروز می‌کند که ضربان‌دار یا پالس‌دار بوده و معمولاً فقط یک طرف سر را درگیر می‌کند. به علاوه، در این حالت شخص به نور، صداها، بوها و لمس حساس‌تر است و دچار لرز و عرق، تهوع و استفراغ، تاری دید و سبکی سر می‌شود.

• خماری :

معمولاً شخص، بعد از یک حمله میگرنی احساس خستگی و بی‌حالی شدید می‌کند و در روز بعد ممکن است دچار گیجی و سردرگمی، کج خلقی، سرگیجه، ضعف و حساسیت به نور و صدا هم بشود.

در صورت داشتن هر کدام از نشانه‌ها و علائم زیر که نشان دهنده یک مشکل پزشکی خطرناک‌تر مثل پارگی یک آنوریسم مغزی، حمله مغزی یا مننژیت است فوراً به پزشک مراجعه کنید:

تشخیص میگرن

هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص میگرن وجود ندارد. پزشک، برای تشخیص میگرن تاریخچه و سوابق پزشکی‌تان را بررسی کرده و الگوی رخ دادن سردردها و هرگونه علائم مربوط به آن‌ها را شناسایی می‌کند.

یادداشت جزئیات تک تک حمله‌های میگرنی‌تان در یک دفترچه، به تشخیص و درمان مشکل شما کمک می‌کند. این جزئیات عبارتند از تاریخ، زمان و فعالیتی که هنگام شروع سردرد انجام می‌دادید، طول مدت سردرد، علائم، هرگونه داروی مصرف شده و تأثیرات آن‌ها.

اگر عارضه شما غیرمعمول یا پیچیده بوده یا ناگهان شدید شود، پزشکتان برای اینکه مطمئن شود مشکل شما علت دیگری ندارد انجام یک سری آزمایش‌ها را توصیه می‌کند.

اگر دلیل عارضه‌تان مشخص نشود، میگرن مزمن داشته باشید (۱۵ روز در ماه یا بیشتر اتفاق می‌افتد) یا درمان اولیه نتوانست علائمتان را کنترل کند، شما به یک متخصص مغز و اعصاب ارجاع داده خواهید شد.

درمان میگرن

سردردهای میگرنی درمان قطعی ندارند؛ هدف این معالجات تسکین علائم به محض شروع آن‌ها و همچنین تلاش برای جلوگیری از حمله‌های بیشتر است. به علاوه، ممکن است به بیش از یک درمان نیاز داشته باشید و دیگر اینکه، خیلی اوقات تعیین بهترین درمان‌ها قدری زمان می‌برد. این کار مستلزم امتحان کردن انواع مختلف داروها یا ترکیبی از آن‌ها است.

داروهای درمان میگرن

برای معالجه میگرن چند نوع دارو وجود دارد که مورد تأیید سازمان غذا و داروی آمریکا هستند. این داروها عبارتند از:

• داروهای پیشگیری میگرن
• داروهای متوقف کننده حمله‌های میگرنی
• داروهای مسکن سردردهای میگرنی

داروهای متوقف کننده و مسکن فقط در صورت نیاز مصرف می‌شوند اما داروهای پیشگیری باید هر روز استفاده شوند.

بسیاری از داروهای پیشگیری از میگرن به مرور زمان می‌توانند باعث عوارض جانبی خطرناکی از جمله کم شدن حافظه، عارضه‌های قلبی و یک سری معلولیت‌ها شوند. اگر شما هم از این داروهای پیشگیری استفاده می‌کنید، در صورت بروز هرگونه علائم غیرعادی جدیدی حتماً باید موضوع را به متخصص میگرن خود اطلاع بدهید.

داروهای ضدتشنج

داروهای ضدتشنج مثل توپیرامات (توپاماکس) جزء پرکاربردترین داروهای پیشگیری مورد استفاده برای میگرن هستند، با این حال از آن‌ها به عنوان آخرین راه چاره استفاده می‌شود، یعنی زمانی که تمام گزینه‌های دیگر شکست خورده باشند چراکه این داروها عوارض جانبی ناتوان کننده‌‌ای دارند. معمولاً، بعد از چند ماه از شروع مصرف این داروها، تعداد حملات میگرن شروع به کاهش می‌کند.

داروهای ضدتشنج با ایجاد اختلال در فعالیت انتقال دهنده‌های عصبی و سرکوب قابلیت تحریک‌پذیری سلول‌های عصبی در ناحیه‌ای از مغز که تشنج در آنجا اتفاق می‌افتد، به جلوگیری از میگرن کمک می‌کنند. توپاماکس می‌تواند با داروهای ضدبارداری تداخل داشته و همچنین باعث کم شدن حافظه، خستگی مفرط و اختلال در حس جهت‌یابی شود.

مسدود کننده‌های بتا

مسدود کننده‌های بتا، یا مسدود کننده‌های گیرنده آدرنرژیک بتا، عروق خونی مغز را شل کرده و اجازه می‌دهند جریان خون بیشتری از آن‌ها عبور کند. این داروها اگرچه عموماً برای فشار خون تجویز می‌شوند، اما می‌توانند در مواردی که فشار خون بالا یکی از عوامل تأثیرگذار در سردردهای میگرنی است به جلوگیری از این سردردها کمک کنند.

عوارض جانبی این داروها عبارتند از کم شدن حافظه، خستگی مفرط و بی‌خوابی.

داروهای ضدافسردگی

غالباً، افسردگی با میگرن همراه است و پزشکان دریافته‌اند که می‌توان با داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای، مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز یا مهارکننده‌های بازجذب سروتونین، از بروز حمله‌های میگرن در بیماران میگرنیِ مبتلا به افسردگی، اضطراب و پانیک شدید جلوگیری کرد.

استفاده طولانی مدت از داروهای ضدافسردگی هم مثل سایر داروهای تجویزی پیشگیری از میگرن، می‌تواند با عوارض جانبی ناراحت کننده‌ای همراه باشد.

مسدود کننده‌های کانال کلسیم

این داروها از ورود کلسیم به عروق خونی و قلب جلوگیری می‌کنند. از آن‌ها، علاوه بر معالجه میگرن، برای درمان بیماری‌های قلبی هم استفاده می‌شود.

مسدود کننده‌های کانال کلسیم عوارض جانبی کمتری نسبت به سایر داروهای پیشگیری میگرن دارند.

انواع درمان‌های ارائه شده در قالب فیزیوتراپی میگرن

بسته به علائم بیماری، درمان فیزیوتراپی می‌تواند برای هر بیمار متفاوت باشد. انواع درمان‌های فیزیوتراپی مورد استفاده عبارتند از: