تکنولوژی واقعیت مجازی و کاربرد آن در پزشکی

واقعیت مجازی دارای کاربردهای سودمند زیادی در علوم و رشته‌های مختلف از جمله پزشکی می‌باشد. بسیاری از افراد تنها از دید سرگرمی به واقعیت مجازی نگاه می‌کنند ولی امکان دارد محققین و پزشکان نیز این فن‌آوری را برای اهداف خود مورد استفاده قرار دهند. اگرچه واقعیت مجازی یک تکنولوژی نسبتاً جدید محسوب می‌شود، نمونه‌های بسیار زیادی وجود دارند که نشان‌دهنده تأثیر مثبت آن بر زندگی بیماران و عملکرد پزشکان می‌باشند.

در این مقاله کاربرد واقعیت مجازی در پزشکی و تغییراتی که این فن‌آوری در زندگی افراد خصوصاً در زمینه پزشکی ایجاد کرده است، به طور کامل شرح داده می‌شوند.

واقعیت مجازی چیست؟

برای درک واژه واقعیت مجازی بایستی جداگانه به کلمات واقعیت و مجازی توجه شود. واقعیت آن چیزی است که افراد جامعه به عنوان انسان تجربه می‌کنند. اصطلاح مجازی نیز می‌تواند در ارتباط با موارد مختلفی مورد استفاده قرار گیرد ولی واژه واقعیت مجازی معمولاً به نوع خاصی از شبیه‌سازی واقعیت اشاره می‌کند.

هر آن چیزی که انسان‌ها در مورد واقعیت از آن اطلاع دارند از طریق حواس درک می‌شود. به عبارتی دیگر، تجربه انسان‌ها از واقعیت در واقع با ترکیبی از داده‌های حسی و همچنین مکانیزم مغز در ادراک و معنا بخشی به این داده‌ها شکل می‌گیرد. بر طبق این تعریف با ارائه داده‌های ساختگی به حواس انسانی، در مقابل درک انسان از واقعیت نیز تغییر می‌کند. در این فن‌آوری، آن چه که برای شخص ارائه می‌شود در واقع حقیقی نمی‌باشد ولی از دیدگاه شخص به عنوان واقعیت ادراک می‌شود. به این فن‌آوری واقعیت مجازی گفته می‌شود.

در نهایت به طور خلاصه می‌توان گفته که در این نوع فن‌آوری با ارائه تصاویر رایانه‌ای مجازی به حواس انسانی این تصاویر به شکل خاصی توسط مغز شخص پردازش و درک می‌شوند.

واقعیت مجازی به شخص اجازه می‌دهد تا موقعیت مورد نظر خود را با استفاده از دستگاه مخصوص در یک محیط تعاملی رایانه‌ای شبیه‌سازی کند. این نوع شبیه‌سازی واقعیت مجازی سه بعدی می‌باشد و امکان دارد به استفاده از عینک مخصوص سه بعدی و صفحه نمایش و یا دستکش ویژه جهت ارائه فیدبک حسی به منظور کمک به اشخاص جهت یادگیری از تجربه خود در دنیای مجازی نیاز باشد.

استفاده از واقعیت مجازی در پزشکی شامل کاربردها و موارد متعددی می‌باشد. این موارد شامل واقعیت مجازی در آموزش پزشکی (هم برای پزشکان و هم برای دانشجویان)، درمان بیماران، بازاریابی پزشکی و آموزش به افراد در ارتباط با بیماری‌ها و عارضه‌های مختلف می‌باشد. بر طبق تحقیقات انجام شده، ارزش بازار جهانی واقعیت مجازی در سال 2020 بیش از 4 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.

مشاوره و راهنمایی

با تیمی از متخصصان ویژه در زمینه بیومکانیک، متعهد هستیم که به ورزشکاران، مربیان و علاقه مندان به ورزش در درک و بهبود عملکرد ورزشی انها از طریق لنز تحلیلی علمی کمک کنیم.

فرم درخواست مشاوره رایگان

5 کاربرد واقعیت مجازی در علوم پزشکی

مشاهده و بررسی عمل جراحی

پس از اولین مورد جراحی با استفاده از واقعیت مجازی در سال 2016 که به صورت همزمان و آنلاین قابل مشاهده بود، در حال حاضر استفاده از واقعیت مجازی در پزشکی تنها به مشاهده جراحی از دیدگاه جراح محدود نمی‌شود. امروزه این فن‌آوری به منظور آموزش به جراحان و همچنین تمرین انجام عمل جراحی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

شرکت‌هایی مانند Osso VR و ImmersiveTouch برای تمرین و آموزش به جراحان در جهت تقویت و بهبود مهارت‌هایشان فن‌آوری واقعیت مجازی را ارائه می‌دهند و طبق تحقیقات انجام شده نتیجه حاصل از این روش رضایت‌بخش‌تر از نتیجه به دست آمده از روش‌های رایج می‌باشند. در واقع یک بررسی نشان داده است که عملکرد جراحان با استفاده از واقعیت مجازی در مقایسه با عملکرد جراحانی که از روش‌های معمول و رایج استفاده کرده‌اند، 230 درصد بهبود داشته است و این افراد در انجام عمل‌های جراحی دقیق‌تر و سریع‌تر عمل می‌کنند.

واقعیت مجازی قادر است که سطح آموزش و یادگیری در علم پزشکی را به میزان زیادی ارتقاء دهد. امروزه تعداد کمی از دانشجویان قادر هستند که جراح را در حین انجام عمل جراحی مشاهده و ارزیابی کنند و یادگیری فنون جراحی از این طریق دشوار می‌باشد. با استفاده از دوربین واقعیت مجازی، جراح قادر است که عمل جراحی را به طور سراسری پخش کند و در نتیجه دانشجویان پزشکی می‌توانند با استفاده از عینک‌های مخصوص واقعیت مجازی خود را در موقعیت واقعی اتاق جراحی فرض کرده و عمل جراحی را مشاهده و بررسی کنند. این گونه به نظر می‌رسد که واقعیت مجازی در حال ایجاد کردن دگرگونی اساسی در زمینه آموزش و یادگیری پزشکی باشد و واقعیت مجازی و کاربرد آن در پزشکی در آینده‌ای نزدیک به یک پدیده متداول و رایج تبدیل خواهد شد.

حفظ آرامش بیمار با استفاده از واقعیت مجازی

گذشت زمان برای بیمار در بیمارستان امری بسیار خسته‌کننده به نظر می‌رسد و امکان دارد بیمار از دیدن خانواده و دوستان خود محروم باشد. بروز اضطراب در زمان بستری در بیمارستان، نگرانی در ارتباط با عمل جراحی و درد ناشی از جراحی برای بیمار بسیار ناخوشایند می‌باشد. واقعیت مجازی در چنین مواردی به حفظ آرامش در بیمار کمک می‌کند.

در یک بررسی انجام شده، شرایطی فراهم شده تا بیمار بتواند پیش از جراحی و در زمان انجام عمل جراحی، با استفاده از تجهیزات واقعیت مجازی، مناظر آرام‌بخشی را مشاهده کند. طبق گزارشات، تجربه کلی تمامی بیماران با استفاده از واقعیت مجازی بهبود یافته و 94 درصد از بیماران نیز آرامش بیشتری را تجربه کرده‌اند. همچنین 80 درصد از بیماران درد کمتری را پس از استفاده از واقعیت مجازی احساس کرده و اضطراب 73 درصد از بیماران نیز کاهش پیدا کرده است.

یکی دیگر از کاربردهای واقعیت مجازی در پزشکی، کمک به زنان در جهت تحمل درد ناشی از زایمان می‌باشد. واقعیت مجازی برای افرادی که تمایل به زایمان طبیعی دارند و نگران درد ناشی از زایمان هستند روش بسیار مناسبی محسوب می‌شود.

مطالعات نشان می‌دهند که درد ناشی از جراحی در بیماران مبتلا به عارضه‌های گوارشی، قلبی و عصبی با استفاده از واقعیت مجازی کاهش پیدا می‌کند.

برگزاری همایش با استفاده از واقعیت مجازی

برای بسیاری از افراد، همایش‌های پزشکی به علت عدم علاقه شرکت‌کنندگان و یا ارائه تصاویر غیر جالب توجه یک تجربه خسته‌کننده محسوب می‌شود و فن‌آوری می‌تواند نقش مهمی در بهبود سطح این همایش‌ها و جلب توجه افراد داشته باشد.

برخی از پزشکان همایش‌هایی را با استفاده از واقعیت مجازی برگزار کرده و از این فن‌آوری در سخنرانی‌هایشان استفاده کرده‌اند. با به‌کارگیری واقعیت مجازی، میزان تعامل و مشارکت افراد و به طور کلی کیفیت همایش به میزان زیادی بهبود پیدا می‌کند.

تجربه زندگی سالمندان توسط پزشکان

در حالت عادی تجربه زندگی از دیدگاه سالمندان غیرممکن به نظر می‌رسد. برای مثال، حتی تصور این که شخص یکی از انگشتان خود را از دست داده باشد، قادر بلند کردن دست بالای سر خود نباشد و یا در حال طی کردن دوره بهبودی پس از حمله قلبی باشد، بسیار دشوار می‌باشد. به این منظور، واقعیت مجازی در ایجاد حس همدلی در دانشجویان رشته پزشکی و پزشکان کم‌تجربه می‌تواند تأثیر بسیار زیادی داشته باشد.

برخی از دانشگاه‌ها این نظریه را با شبیه‌سازی شرایط زندگی سالمندان با استفاده از واقعیت مجازی در دانشکده‌های پزشکی عملی کرده‌اند. آمار نشان می‌دهد که دانشجویان با به‌کارگیری تکنولوژی واقعیت مجازی در پزشکی، بهتر قادر به درک شرایط زندگی سالمندان می‌باشند.

همچنین در برخی از دانشگاه‌ها نیز از برنامه MPathic-VR به منظور بهبود مهارت‌های ارتباطی با یک انسان مجازی استفاده شده است و سبب دستیابی به نتایج بسیار رضایت‌بخشی در زمینه درک شرایط زندگی سالمندان شده است.