مشکلات مربوط به انگشت شست از شایعترین مشکلات پا محسوب می‌شوند. یکی از این مشکلات تحت عنوان بونیون یا هالوکس والگوس به معنای انحراف مفصل متاتارسوفالانژیال انگشت شست به سمت انگشت کوچک پا است. در این حالت انگشت دومی که در کنار شست قرار دارد اغلب تغییر شکل پیدا میکند. بونیون در اکثر موارد به دلیل نقص ارثی ایجاد میشود اما کفش‌های تنگ ممکن است تغییر شکلِ ناشی از این مشکل را بدتر کنند. فشار غیرمعمول در پا منجر به دور شدنِ دو متاتارس اول (استخوان‌های اول کف پا) میشود. دور شدنِ استخوان‌ها نیز منجر به برجسته شدن سر متاتارس اول میشود. بنابراین بونیون رشد استخوانی نیست بلکه در واقع سر متاتارس می‌باشد که برجسته شده است. بسته به میزان شدت هالوکس والگوس روش‌های درمانی جراحی ممکن است استفاده شوند.
بعد از مدت زمان مشخصی قوز شست پا (برجستگی استخوان شست پا) می‌تواند به مشکلی فراتر از یک مشکل در زیبایی ظاهری تبدیل شود. بونیون می‌تواند دردناک و موجب بروز علائم دیگری شود که کل پا را درگیر می‌کنند. در ابتدا سعی میشود روش‌های درمانی دیگری به غیر از عمل جراحی برای رفع این مشکل به کار گرفته شود. زیرا اقدامات جراحی نیز می‌توانند منجر به بروز برخی عوارض شوند. کفش و کفی مناسب، حفاظت مناسب از بونیون و فیزیوتراپی می‌توانند در بهبود این مشکل در مراحل اولیه مفید باشند. هالوکس والگوس به ویژه در افراد مسن باید به دقت ارزیابی و سپس با رعایت جوانب احتیاط درمان شود.
عدم درمان هالوکس والگوس می‌تواند منجر به بروز عوارض شدید و دردناکی شود. پوشیدن کفش به روندی دردناک برای بیمار تبدیل میشود و انتخاب کفش مناسب به شدت محدود میشود. علاوه بر این انگشتان پا به هم فشرده می‌شوند. این موضوع برای فرد بیمار بسیار ناخوشایند خواهد بود.
هالوکس والگوس: علل و عوامل خطر
عوامل مختلفی باعث ایجاد هالوکس والگوس می‌شوند. برخی از این عوامل عبارتند از:
- سایش مکرر کفش‌های تنگ و یا پاشنه بلند: انگشتان پا در چنین کفش‌هایی فشرده می‌شوند. همچنین یک کفش پاشنه بلند فشار بیشتری به مفاصل انگشت پا وارد میکند.
- سایر ناهنجاری‌های پا: به عنوان مثال هالوکس والگوس می‌تواند ناشی از صاف بودنِ کف پا باشد. قوس عرضی در ناحیه جلوی پا صاف شده و استخوان‌های متاتارس از هم دور می‌شوند. کف پای صاف اغلب علامتی ندارد اما وجود کالوس (پینه) در کف پا می‌تواند نشانه‌ای از صافی کف پا باشد.
- نقص مادرزادی: بیشتر افراد در یک خانواده تحت تأثیر هالوکس والگوس قرار می‌گیرند. هرچند کجی انگشت پا به ارث نمی رشد بلکه در این حالت بافت پیوندی ضعیف است. بنابراین والدین مبتلا به قوز شست پا (برجستگی استخوان شست پا) باید پای کودکان خود را به طور منظم در دوران کودکی و نوجوانی چک کنند. ناهنجاری‌های وضعیتی پا در این سنین به آسانی قابل اصلاح هستند.
- اعمال نیروی بیش از حد: هنگامی که پا را به در و وسایل دیگر می‌کوبید، ممکن است قسمت‌هایی از کپسول مفصلی پاره و نیروهای کششی در پای شما نامتعادل شوند. این روند می‌تواند منجر به بروز هالوکس والگوس گردد. هرچه انحراف پا بیشتر باشد، انگشت شست نیز انحراف بیشتری پیدا میکند. این امر به نوبه خود باعث افزایش ناراحتی و بروز سایر مشکلات میشود.
- علل متفرقه: بیماری‌های روماتیسمی، مال اکلوژن مادرزادی یا شکستگی بدشکل استخوانی ممکن است (در موارد نادرتر) موجب انحنای انگشت شست و بروز قوز شست پا (برجستگی استخوان شست پا) شوند.
مشاوره و راهنمایی
با تیمی از متخصصان ویژه در زمینه بیومکانیک، متعهد هستیم که به ورزشکاران، مربیان و علاقه مندان به ورزش در درک و بهبود عملکرد ورزشی انها از طریق لنز تحلیلی علمی کمک کنیم.
فرم درخواست مشاوره رایگان
فرم درخواست مشاوره رایگانعلائم هالوکس والگوس
هالوکس والگوس فشار ناهنجاری را روی تاندونهای انگشت شست پا وارد میکند. در نتیجه این فشار انگشت شست پا به تدریج به سمت بیرون کشیده میشود. نتیجهی این روند ایجاد یک قوز معمولی شست پا است. برجستگی‌های همه انگشتان پا دچار کالوس می‌شوند. درد و التهاب ناشی از این وضعیت پوشیدن کفش را دشوار میکند.
علائم اصلی بونیون عبارتند از:
- ایجاد کالوس در قسمت داخلی برجستگی پا
- حساسیت به فشار هنگام پوشیدن کفش
- درد ناشی از التهاب بورس مفصل
با گذشت زمان این روند می‌تواند منجر به بروز استئوآرتریت در انگشتان اول و دوم شود. بونیون‌ها اغلب منجر به ایجاد انگشت چکشی یا خمیده می‌شوند.
هالوکس والگوس توانایی انگشت شست پا در حمایت از سایر بخش‌ها را محدود میکند. این روند باعث وارد شدن فشار بیش از حد به استخوان دوم متاتارس میشود.
هالوکس والگوس: معاینات و تشخیص
برای تشخیص قوز شست پا (برجستگی استخوان شست پا) اقدامات پیچیده تشخیصی لازم نیست. به طور معمول یک پزشک ماهر تنها با چشم غیر مسلح قادر به معاینه فیزیکی و تشخیص این ناهنجاری است. معمولاً تصویربرداری با اشعه ایکس نیز انجام میشود. به این صورت که در حالت ایستاده و در حالی که وزن بدن روی پا قرار دارد (جذب بار) تصویربرداری با اشعه ایکس انجام میشود. با این روش می‌توان زوایای مختلف یا میزان آرتروز را تعیین کرد.
ام آر آی (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی) از پا نیز تنها برای اطمینان از تشخیص برخی موارد انجام می‌گردد.
درمان محافظه‌کارانه
درمان هالوکس والگوس به میزان تغییر شکل و درجه درد و ناراحتی بستگی دارد.
یخ درمانی
هالوکس والگوس اغلب پس از نشستن روی پاها به مدت طولانی، درد و التهاب ایجاد میکند. یخ درمانی گزینه‌ای عالی برای کاهش درد و تحریک ناشی از این ناهنجاری است. دمای پایین انتهای عصب را به طور موقت بی‌حس میکند و درد را تسکین می‌دهد.
- چند یخ خرد شده را در یک حوله کوچک قرار داده و آن را باندپیچی کنید.
- بسته یخ را به مدت 5 تا 10 دقیقه روی ناحیه آسیب‌دیده قرار دهید.
- 10 دقیقه استراحت کنید و 2 یا 3 بار این کار را تکرار کنید.
- در صورت لزوم به دفعات می‌توانید از این درمان ساده استفاده کنید.
ماساژ
ماساژ روزانه ناحیه آسیب‌دیده روش محبوبی برای کاهش و پیشگیری از بروز این مشکل محسوب میشود. ماساژ درمانی به افزایش گردش خون در ناحیه آسیب‌دیده کمک میکند و علائم عمومی را تسکین می‌دهد.
در برخی موارد حتی ماساژ منظم اندازه استخوان سخت را کاهش می‌دهد و باعث میشود ناحیه آسیب‌دیده کمتر در معرض بروز میخچه و بونیون قرار گیرد.
- مقداری روغن کرچک، زیتون یا نارگیل گرم را روی ناحیه آسیب‌دیده قرار دهید.
- محل مورد نظر را به مدت 10 دقیقه با انگشتان خود به طور عمیق ماساژ دهید.
- ماساژ را تقریباً 2 تا 3 بار در روز تکرار کنید.
- می‌توانید از یک ماساژور ماهر برای کاهش سرعت تشکیل بونیون و یا بهبود هالوکس والگوس کمک بگیرید.
نمک اپسوم
زمانی که آرتروز علت بروز هالوکس والگوس است می‌توانید درد را با استفاده از نمک اپسوم تسکین دهید. مقدار بالای منیزیم در نمک اپسوم به تنظیم سطح PH در بدن کمک میکند. تنظیم سطح PH برای مقابله با التهاب و درد ضروری است.
میخچه و سخت‌شدن پوست پا از علائم رایج مرتبط با هالوکس والگوس هستند. حمام گرم با نمک اپسوم از پیشرفت و بدتر شدن چنین مواردی پیشگیری میکند.
- مقداری آب گرم در یک ظرف کوچک بریزید.
- به اندازه یک مشت نمک به آب اضافه کنید و آن را کاملاً حل کنید.
- پای خود را تا زمانی که آب سرد شود داخل ظرف قرار دهید.
- پای خود را کاملاً خشک کرده و سپس آن را با روغن زیتون یا نارگیل گرم ماساژ دهید.
- این کار را حداکثر 3 بار در هفته انجام دهید.
کفش مناسب
برای به حداقل رساندن احتمال ایجاد هالوکس والگوس و کاهش نیاز به عمل جراحی، کفش مناسبی را برای خود انتخاب کنید.
- همیشه کفش‌هایی جلو بسته و پنجه پهن و با کفی نرم انتخاب کنید.
- از کفی کفش برای توزیع یکنواخت فشار در هنگام راه رفتن استفاده کنید.
- اگر به هالوکس والگوس مبتلا هستید کفش‌هایی با قسمت عمیق و پهن در ناحیه پنجه پا انتخاب کنید. انواع صندل‌ها انتخاب خوبی هستند.
- از کفش‌های پاشنه بلند استفاده نکنید.
- کفش‌هایی متناسب با فرم پای خود انتخاب کنید.
- هرگز به اجبار کفش نامتناسب نپوشید.
- از جوراب یا جوراب شلواری‌های تنگ استفاده نکنید.
- کفش‌ها را به طور مرتب درآورید و به پاهای خود استراحت دهید.
غذاهای ضد التهاب
برای کنترل درد و التهابی که همراه با هالوکس والگوس است، مراقب آنچه می‌خورید باشید. بسیاری از غذاها دارای خواص ضد التهابی هستند. چنین خواصی می‌توانند به جلوگیری از التهاب و مقابله با آن کمک کنند. در عین حال برخی دیگر از مواد غذایی موجب افزایش التهاب در بدن می‌شوند.
- برخی از مواد غذایی دارای خواص ضد التهابی هستند. زیتون، ماهی سالمون، زنجبیل، زردچوبه، سیر، آلبالو، توت فرنگی، بلوبری، گردو و سیب‌زمینی شیرین مثال‌هایی از این مواد غذایی می‌باشند. سعی کنید تعدادی از این مواد را در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانید.
- از مصرف همزمان غذاهایی با خاصیت التهابی خودداری کنید. این مواد غذایی شامل گوشت قرمز، گوشت‌های فرآوری شده، قندهای تصفیه‌شده، تخم مرغ، پروتئین شیر، روغن ذرت، نمک تصفیه‌شده و غلات تصفیه‌شده هستند.
- علاوه بر خوردن غذاهایی با خواص ضد التهابی سعی کنید پروتئین دریافتی و همچنین مصرف غذاهایی که سرشار از ویتامین‌های اِی، ب کمپلکس، سی و ای هستند را نیز افزایش دهید.
درمان فیزیوتراپی
التهاب مفصل متاتارسوفالانژیال به دلیل ماهیت مزمن بودن باعث تغییرات دژنراتیو در مفاصل پا میشود. تمرکز درمان فیزیوتراپی روی کاهش درد و تأثیرگذاری حداکثری بر حفظ عملکرد پا است.
برخی از روش‌های فیزیوتراپی برای مقابله با قوز شست پا (برجستگی استخوان شست پا) شامل موارد زیر می‌باشند:
- درمان دستی (اعمال نیرو بر پا و عضلات بازکننده و جمع‌کننده انگشتان پا، عضلات خارجی ساق پا، عضلات سارکوم و گاستروکنمیوسِ ساق پا؛ کشش و تحرک‌بخشی مفصلی). هدف از درمان دستی افزایش قدرت ارتجاعی بیشتر بافت و تحرک مفصل است.
- کینزیوتیپینگ (نوارهای الاستیکی که با کشش صحیح موقعیت انگشت پا را اصلاح می‌کنند).
- حرکت درمانی (تمرینات مخصوص برای تقویت عضلات به ویژه عضلاتی که در ساختار قوس پا و تضعیف آن نقش دارند).
- تجهیزات ارتوپدی (استفاده از کفی‌های جداگانه و ارتزهای ارتوپدی. هدف از تجویز این وسایل از بین بردن نقاط دردناک و جلوگیری از تشکیل میخچه یا اصلاح وضعیت انگشتان پا می‌باشد).
- آموزش بیمار (آموزش مجدد راه رفتن صحیح، بارگذاری وزن).
تمرینات پا
در بسیاری از موارد ورزش پا می‌تواند به کاهش درد و تحرک انگشتان کمک کند. همچنین تمرینات مخصوص پا می‌توانند از پیشرفت هالوکس والگوس و بنابراین احتمال نیاز به انجام عمل جراحی جلوگیری کنند.
همچنین ورزش روزانه به تقویت عضلات ساق پا و پا کمک میکند و می‌تواند از ایجاد بونیون جلوگیری کند.
برخی از تمرینات ورزشی مخصوص پا عبارتند از:
- تمرین 1: روی نیمکت بنشینید و پای خود را روی یک توپ تنیس یا گلف بگذارید. توپ را زیر انگشتان خود و سپس در هر نقطه‌ای از کف پا که احساس سفت شدن در آن را دارید، بچرخانید. این تمرین را روزانه به مدت 5 تا 10 دقیقه انجام دهید.
- تمرین 2: روی صندلی بنشینید. کف پای آسیب‌دیده را درون کف دست خود قرار دهید. سپس انگشتان دست آزاد را بین انگشتان پای خود بگذارید. انگشتان پا را به مدت 5 تا 10 دقیقه به عقب، جلو، بالا و سپس پایین خم کنید.
- تمرین 3: صاف بایستید و انگشتان پا را به مدت 10 ثانیه صاف کنید. سپس 10 ثانیه خم شوید. این حرکت را چندین بار تکرار کنید.
موارد فوق تنها چند تمرین هستند که می‌توانید به راحتی در خانه انجام دهید. بسیاری از تمرینات مفید دیگر نیز وجود دارند که می‌توانید آن‌ها را از یک متخصص فیزیوتراپی یاد بگیرید.
مشاوره و راهنمایی
با تیمی از متخصصان ویژه در زمینه بیومکانیک، متعهد هستیم که به ورزشکاران، مربیان و علاقه مندان به ورزش در درک و بهبود عملکرد ورزشی انها از طریق لنز تحلیلی علمی کمک کنیم.
فرم درخواست مشاوره رایگان
عمل جراحی
هالوکس والگوس اغلب فقط با یک عمل جراحی قابل اصلاح است. طی عمل جراحی هالوکس والگوس ناهنجاری استخوان متاتارس و استخوان انگشت پا اصلاح میشود. اندازه‌ی برجستگی‌های تحریک‌کننده بافت نرم (سینه پا) نیز معمولاً در حین این روش کاهش می‌یابد. مشکل انگشتان چکشی را نیز می‌توان با انجام عمل جراحی درمان کرد. عمل جراحی ناهنجاری‌های پا و انگشتان پا کم خطر است و به طور کلی عوارضی ندارد.
