مشکلات کف لگن در حدود یک سوم از زنان ایجاد می‌شود. مشکلات یا اختلالات کف لگن زمانی بروز می‌کند که عضلات کف لگن ضعیف باشند و یا در بافت‌های همبند پارگی وجود داشته باشد. در این حالت افتادگی اعضای لگنی، مشکلات مربوط به کنترل مثانه و یا روده بروز می‌کنند.
مشکلات عضلات کف لگن
کف لگن دارای شبکه‌ای از عضلات، رباط‌ها و بافت‌ها در قسمت پایین ناحیه شکمی می‌باشد و از رحم، مثانه، واژن و راست‌روده محافظت می‌کند. مشکلات یا بیماری‌های کف لگن در اثر پارگی، ضعف یا عملکرد ضعیف عضلات و اعصاب در قسمت کف لگن ایجاد می‌شوند. معمولاً مشکلات عضلات کف لگن:
- در زنان بیشتر از مردان شایع می‌باشد.
- در یک سوم از زنان بروز می‌کند.
- احتمال بروز آن با افزایش سن بیشتر می‌شود.
- امکان دارد در افراد دارای سابقه سرطان (راست‌روده، رحم) ایجاد شود.
برخی از انواع مشکلات کف لگن مشابه فتق می‌باشند و سبب بیرون‌زدگی غیر طبیعی بافت می‌شوند. این عارضه‌ها شامل:
- افتادگی واژن یا راست‌روده
- رکتوسل (بیرون‌زدگی راست‌روده در واژن)
- سیستوسل (بیرون‌زدگی مثانه در واژن)
- انتروسل (بیرون‌زدگی روده در واژن)
- سیگموئیدوسل (بیرون‌زدگی کولون سیگموئید در واژن)
- بیرون‌زدگی عضلات کف لگن پس از جراحی
دیگر بیماری‌های عضلات کف لگن در اثر اختلال در عملکرد عضله یا هماهنگی ضعیف عضله بروز می‌کنند. این بیماری‌ها شامل:
- بی‌اختیاری ادرار
- بی‌اختیاری مدفوع
- یبوست
- اختلال عملکرد جنسی
- سندرم رزکسیون قدامی- تحتانی (معمولاً پس از جراحی سرطان راست‌روده ایجاد می‌شود)
مشاوره و راهنمایی
با تیمی از متخصصان ویژه در زمینه بیومکانیک، متعهد هستیم که به ورزشکاران، مربیان و علاقه مندان به ورزش در درک و بهبود عملکرد ورزشی انها از طریق لنز تحلیلی علمی کمک کنیم.
فرم درخواست مشاوره رایگان
فرم درخواست مشاوره رایگان
دلایل شایع بروز مشکلات کف لگن
امکان دارد اختلالات و مشکلات کف لگن هم در مردان و هم در زنان ایجاد شوند. البته اختلالات کف لگن در زنان بیشتر شایع می‌باشند، خصوصاً زنانی که زایمان طبیعی انجام داده‌اند.
دلایل شایع بروز مشکلات و عضلات کف لگن شامل:
- کشیدگی عضلانی و یا پارگی پرینه مرتبط با زایمان
- اختلالات بافت همبند
- عارضه‌های تخریبی عصب‌شناختی
- چاقی
- هیسترکتومی (جراحی برداشتن رحم)
- بلند کردن اشیاء سنگین
- آسیب‌دیدگی لگنی ناشی از تصادفات یا صدمات دیگر
- جراحی یا پرتودرمانی سرطان رحم، دهانه رحم، پروستات، ستون فقرات، مثانه یا راست‌روده
انواع اختلالات کف لگن
اختلالات و بیماری‌های کف لگن دارای انواع مختلفی می‌باشند. معمولاً در این اختلالات، بیش از یک عضو لگنی دچار آسیب‌دیدگی می‌شود.
برخی از اختلالات کف لگنی شامل افتادگی اعضایی مانند رحم، راست‌روده، مثانه، مجرای ادراری، روده کوچک و یا واژن شده و در نتیجه این اعضا از وضعیت طبیعی خود خارج می‌شوند. انواع افتادگی اعضای لگنی شامل:
- رکتوسل: این عارضه در اثر بیرون‌زدگی راست‌روده در دیواره عقبی واژن بروز می‌کند.
- سیستول: این حالت به علت بیرون‌زدگی مثانه در دیواره قدامی واژن ایجاد می‌شود.
- سیگموئیدوسل: این عارضه به علت بیرون‌زدگی کولون سیگموئید در فضای رکتو واژینال (راست‌روده‌ای- مهبلی) ایجاد می‌شود.
- انتروسل: بیرون‌زدگی روده کوچک در قسمت فوقانی واژن باعث بروز انتروسل می‌شود. (خصوصاً در زنانی که عمل هیسترکتومی انجام داده‌اند).
- افتادگی سقف واژن یا رحم: افتادگی کل واژن و یا رحم در دهانه واژن سبب بروز این عارضه می‌شود.
- افتادگی راست‌روده: این حالت در اثر بیرون‌زدگی پوشش و یا عضلات راست‌روده در مقعد خصوصاً در زمان دفع مدفوع ایجاد می‌شود.
در برخی از مواقع، عضو مورد نظر از محل اصلی خود خارج شده ولی ضرورتاً از بدن خارج نمی‌شود. تا زمانی که این عضو از دهانه مورد نظر خارج نشود، زنان ممکن است متوجه بروز افتادگی نشوند. افتادگی راست‌روده معمولاً بر اعضای مجاور نیز اثر می‌گذارد. چهل درصد از زنان مبتلا به افتادگی راست‌روده دارای مشکلات مرتبط با رحم یا مثانه نیز هستند. (مانند بی‌اختیاری ادراری)
دیگر انواع اختلالات کف لگن که در اثر اختلال در عملکرد عضلات یا اعصاب یا نقص ساختاری ایجاد می‌شوند شامل:
- بی‌اختیاری ادراری: این حالت می‌تواند در اثر زایمان و یا عارضه‌های دیگری که سبب کشیدگی عضلات کف لگن می‌شوند ایجاد شود. زمانی که این عضلات نتوانند به درستی از مثانه محافظت کنند، مثانه دچار افتادگی شده و به سمت واژن فشار وارد می‌کند. در این حالت عضلاتی که سبب بسته شدن مجرای ادراری می‌شوند به درستی عمل نمی‌کنند.
- بی‌اختیاری مدفوع: این عارضه بیشتر در زنانی که دچار آسیب‌دیدگی ناشی از زایمان شده‌اند شایع می‌باشد. البته ممکن است این عارضه هم در مردان و هم در زنانی که جراحی سرطان راست‌روده انجام داده و یا دچار آسیب‌دیدگی اسفنکتر مقعد شده‌اند، ایجاد شود.
- یبوست: یکی از عارضه‌های شایع مرتبط با بیماری‌های عضلات کف لگن، یبوست است که با مصرف داروهای ملین و دیگر درمان‌های رایج رفع نمی‌شود. در بیشتر موارد، علت بروز این عارضه یا حرکات آهسته دستگاه گوارش و یا انسداد کف لگن می‌باشد. جهت تعیین علت این عارضه و تشخیص بهترین روش درمان به یک ارزیابی جامع نیاز می‌باشد. برای مثال در صورتی که بیمار دچار یبوست انسدادی باشد، امکان دارد جراحی جهت رفع یبوست ناشی از حرکت آهسته دستگاه گوارش مؤثر نباشد.
علائم اختلالات و بیماری‌های کف لگن
بیماری‌های عضلات کف لگن دارای علائم متعددی می‌باشند. این علائم عبارتند از:
- احساس سنگینی یا پری در قسمت واژن یا راست‌روده
- کشیدگی، درد یا برآمدگی در قسمت پایین شکم یا لگن
- دشواری در تخلیه کامل مثانه
- بی‌اختیاری ادراری
- بی‌اختیاری مدفوع
- یبوست
- افتادگی واژن یا راست‌روده
درمان اختلالات کف لگن
روش‌های درمان غیر جراحی
روش‌های غیر جراحی درمان مشکلات کف لگن عبارتند از:
- تمارین ورزشی عضلات کف لگن: متخصص فیزیوتراپی جهت توانبخشی عضلات کف لگن، تقویت این عضلات و رفع عارضه‌های اسکلتی- عضلانی که منجر به بروز اختلالات کف لگن می‌شوند به بیمار کمک می‌کند.
- تزریق جهت رفع مشکلات مرتبط با کنترل مثانه: در این روش از تزریق سم بوتولینوم در عضله مثانه به منظور کمک به شل شدن مثانه، افزایش ظرفیت ذخیره ادرار و کاهش دوره‌های بی‌اختیاری ادرار استفاده می‌شود. امکان دارد از تزریق مواد حجم‌دهنده در مجرای ادراری نیز جهت بهبود کنترل ادرار استفاده شود.
- تحریک عصبی: تحریک‌کننده الکتریکی عصب، پالس‌های الکتریکی خفیفی جهت کمک به عملکرد ادراری به اعصاب در قسمت پایین کمر ارسال می‌کند.
- پساری واژینال: این ابزار به شکل حلقه پلاستیکی یا لاستیکی است که جهت کمک به تقویت مثانه درون واژن قرار می‌گیرد.
- مصرف داروهای خوراکی: از داروهای خوراکی جهت بهبود عملکرد روده یا مثانه و یا کاهش علائم و رفع درد استفاده می‌شود.
روش‌های جراحی درمان اختلالات کف لگن
در صورت امکان، جراح از روش‌های کم‌تهاجمی جهت انجام جراحی استفاده می‌کند. این روش‌ها شامل جراحی واژن، جراحی لاپاروسکوپی و جراحی به کمک ربات می‌باشند.
مزایای جراحی کم‌تهاجمی شامل:
- کاهش زمان بهبود
- بروز درد کمتر (در بیشتر موارد)
- ایجاد برش‌های کوچک‌تر شکمی ( در مورد جراحی واژن به ایجاد برش در شکم نیاز نمی‌باشد)
- بازگشت سریع‌تر به فعالیت‌های روزانه
- مدت زمان کمتر بستری در بیمارستان
روش‌های جراحی درمان اختلالات یا مشکلات کف لگن شامل:
اسلینگ مثانه (جراحی میدیورترال اسلینگ)
در صورت خارج شدن ادرار از مثانه در زمان انجام فعالیت‌های جسمانی یا وارد آوردن فشار (مانند عطسه یا ورزش کردن)، امکان دارد پزشکان استفاده از جراحی اسلینگ مثانه را توصیه کنند. این روش معمولاً از طریق واژن و با ایجاد دو برش کوچک در برجستگی شرمگاهی (ناحیه موهای تناسلی) و یا در امتداد ناحیه داخلی ران انجام می‌شود. در این روش به منظور تقویت دهانه مثانه برای جلوگیری از خروج ادرار، یک استرپ (نوار) یا مش جراحی کوچک زیر مجرای ادراری قرار داده می‌شود.
ساکرال کولپوپکسی
در صورتی که رحم یا واژن دچار افتادگی شده باشند، امکان دارد از روش جراحی ساکرال کولپوپکسی استفاده شود. این روش از طریق برش در شکم و یا تکنیک‌های کم‌تهاجمی (لاپاروسکوپی یا روبات) انجام می‌شود. در طول جراحی، با استفاده از مش جراحی یک استرپ (نوار) ایجاد می‌شود. این استرپ برای تغییر وضعیت و قرارگیری واژن در محل طبیعی خود استفاده می‌شود.
تعلیق رباط ساکرواسپاینوس
در صورت افتادگی واژن و یا رحم، امکان دارد از روش تعلیق رباط ساکرواسپاینوس استفاده شود. این روش از طریق دهانه واژن انجام شده و باعث ایجاد هیچ جای زخم قابل مشاهده‌ای نمی‌شود. در طول جراحی، واژن با استفاده از بخیه به رباط ساکرواسپاینوس متصل می‌شود و در نتیجه واژن در موقعیت اصلی خود قرار می‌گیرد.
تعلیق رباط یوتروساکرال
در موارد افتادگی رحم یا واژن، ممکن است از روش جراحی تعلیق رباط یوتروساکرال استفاده شود. این روش از طریق دهانه واژن انجام شده و باعث ایجاد هیچ جای زخم قابل مشاهده‌ای نمی‌شود. ممکن است این جراحی با استفاده از لاپاروسکوپی یا روبات انجام شود. در طول جراحی، واژن با استفاده از بخیه به رباط یوتروساکرال متصل می‌شود. به کمک این روش، واژن به وضعیت اولیه خود باز می‌گردد.
اقدامات مورد نیاز قبل و بعد از درمان اختلالات کف لگن
درمان اختلالات کف لگن به زمان احتیاج دارد. البته بیشتر گزینه‌های درمانی بی‌خطر هستند و احتمال بروز عوارض در این روش‌ها بسیار کم می‌باشد.
همه افراد به جراحی نیاز ندارند و هدف از هر روش درمانی، به دست آوردن کنترل عملکرد اعضای لگنی می‌باشد. هیچ راه حل سریعی برای درمان اختلالات کف لگن وجود ندارد و با افزایش سن امکان دارد در اثر ضعیف شدن عضلات کف لگن، اختلال دوباره ایجاد شود.
بیشتر روش‌های درمانی به راحتی انجام شده و نیاز به بستری طولانی‌مدت در بیمارستان ندارند. معمولاً بیمار می‌تواند یک هفته پس از جراحی به فعالیت‌های روزانه خود بازگردد.
مشاوره و راهنمایی
با تیمی از متخصصان ویژه در زمینه بیومکانیک، متعهد هستیم که به ورزشکاران، مربیان و علاقه مندان به ورزش در درک و بهبود عملکرد ورزشی انها از طریق لنز تحلیلی علمی کمک کنیم.
فرم درخواست مشاوره رایگان
آیا مشکلات کف لگن می‌تواند سبب بروز بیماری‌های خطرناک شود؟
مشکلات کف لگن به سرطان مرتبط نمی‌شوند. البته امکان وجود سرطان با اختلالات کف لگنی به صورت همزمان وجود دارد. برای مثال، سرطان راست‌روده می‌تواند همراه با بی‌اختیاری ادرار وجود داشته و یا ممکن است سرطان رحم به همراه افتادگی رحم وجود داشته باشد. پزشک معمولاً احتمال سرطان روده بزرگ را پیش از درمان بی‌اختیاری مدفوع یا انسداد دفع مدفوع رد می‌کند. با وجود این که مشکلات کف لگن با سرطان اعضای لگنی مرتبط نمی‌باشند ولی در صورت عدم درمان می‌توانند سبب بروز درد، عفونت و خونریزی شوند. درمان زود هنگام سبب دستیابی به نتیجه رضایت بخش می‌شود چرا که از پیشروی ضعف کف لگن جلوگیری می‌کند.
