بورسیت که میتواند در شانه هم بروز کند بخشی از فرآیندی است که پزشکان برای توصیف آن از نام‌های مختلفی استفاده میکنند از جمله: گیرافتادگی، بورسیت، تاندونیت روتاتور کاف یا تاندونیت عضلات دوسر بازو. در این عارضه، بورس ملتهب میشود اما ورم نمی‌کند. درمان آن مشابه بورسیت مزمن است، یعنی استفاده از یخ، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی و تمرین‌های دامنه حرکتی. البته، اگر این درمان‌ها جواب ندادند، از گزینه‌های دیگری استفاده خواهد شد.
بورسیت چیست؟
بوریست به التهاب بورس گفته میشود. بورس یک ساختار کیسه مانند بسیار نازک (یعنی به ضخامت چند سلول) است که در هر جایی که امکان اصطکاک باشد مثل بین پوست و استخوانها، بین تاندونها و استخوانها یا بین رباطها و استخوانها وجود دارد. به عبارت دیگر، بورسها اصطکاک میان استخوانهای سخت و بافتهای نرمتر را کم میکنند. برای تشریح بهتر این موضوع میتوان آن را به مالیدن یک تکه چرم روی گوشه یک میز تشبیه کرد (که به مرور زمان باعث ایجاد یک سوراخ در لایه چرم میشود). اگر بین پوست، تاندونها و رباطها و سطوح استخوانی بورسی وجود نداشت، آنها هم به همین شکل فرسوده میشدند. در نتیجه، در بدن بیش از 150 بورس موجود است، یعنی در تمام جاهایی که امکان مالش وجود دارد.
یک بورس به طور طبیعی بسیار نازک بوده و کار خود را بدون جلب توجه انجام میدهد. اما، اگر اصطکاک موجود بیش از حد باشد، بورس با ملتهب شدن و تحریک‌پذیری به این وضعیت واکنش نشان میدهد. وقتی این اتفاق می‌افتد، بورس ضخیم‌تر شده و گاهی مایعی تولید می‌کند تا توان ضربه‌گیری بیشتری ایجاد شود. در این حالت، بورسِ بسیار نازک (مثل برگ کاغذ) به لایه‌ای ضخیم و، در نهایت، پر از برآمدگی (مثل مقوایی موج‌دار) تبدیل میشود. بورس، در صورتی که مایع زیادی در خود تولید کند، میتواند بسیار بزرگ شود. گاهی اوقات باکتری‌ها در بورس تجمع میکنند که این باعث عفونی شدن آن میشود. بعضاً تشخیص التهاب بورس (تحریک‌پذیری بدون عفونت) و عفونت آن (تحریک‌پذیری با عفونت یا وجود باکتری‌ها) دشوار است.
اگرچه بورسها در سراسر بدن وجود دارند اما التهاب یا تحریک‌پذیری بیشتر در نواحی آرنج، زانو و شانه رخ میدهد. گاهی اوقات از عبارات «زانوی خدمتکار» (به معنی بورسیت ناشی از آن دسته از کارهای منزل که در حالت چهار دست و پا انجام می‌شوند)، «آرنج معدنچی» (بورسیت ناشی از کار در معدن در حالت چهار دست و پا) یا «آرنج دانشجویی» (بورسیتی که پس از ساعت‌ها فشار دادن آرنج‌ها روی میز در حین مطالعه، بروز می‌کند) برای اشاره به بروز بورسیت ناشی از اصطکاک مکرر در گروهی به خصوصی از بیماران استفاده میشود.
مشاوره و راهنمایی
با تیمی از متخصصان ویژه در زمینه بیومکانیک، متعهد هستیم که به ورزشکاران، مربیان و علاقه مندان به ورزش در درک و بهبود عملکرد ورزشی انها از طریق لنز تحلیلی علمی کمک کنیم.
فرم درخواست مشاوره رایگان
فرم درخواست مشاوره رایگانعلت بورسیت شانه
اگرچه بورسیت به علل متعددی بروز می‌کند، اما معمولاً این عارضه ناشی از وارد آمدن فشار بیش از حد به بورس است. با این حال، میتوان التهاب بورس را، بر اساس علت، به سه گروه کلی تقسیم کرد. نوع اول، که تحت عنوان بورسیت مزمن شناخته میشود، میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. این نوع بورسیت از همه شایع‌تر بوده و به مرور زمان با اصطکاک و تحریک مکرر بورس بروز می‌کند. اکثر افرادی که به این نوع بورسیت دچار می‌شوند هیچگونه مشکل زمینه‌سازی نداشته و التهاب در آنها بدون دلیل خاصی رخ میدهد. این بورسیت، بعضی اوقات در افرادی بروز می‌کند که مبتلا به یک عارضه پزشکی پیش‌زمینه‌ای هستند که باعث ورم کردن بورس میشود. بورسیت مزمن را میتوان در مبتلایان به نقرس، دیابت، آرتریت روماتوئید، ارومیا و برخی دیگر از عارضه‌ها دید، هرچند که این عارضه‌ها شایع‌ترین علل بروز آن نیستند.
نوع دوم که بورسیت عفونی نام دارد خطرناک‌تر از نوع اول است. در این نوع، بورس به باکتری آلوده شده و عفونت می‌کند. پخش شدن عفونت میتواند باعث مشکلات جدی شود.
نوع آخر، که عموماً در ورزشکاران بروز می‌کند، بورست تروماتیک (یا بورسیت تروماتیک حاد) نام دارد. این نوع بورسیت، در مقایسه با دو نوع دیگر، کمترین میزان شیوع را دارد. بورست تروماتیک یا به دلیل مالیده شدن مکرر دست (یا پا) به یک سطح سفت یا به علت خم کردن بیش از حد زیاد مفصل رخ میدهد.
آیا بوریست میتواند یک آسیب ورزشی باشد؟
بورسیت به ندرت در ورزش رخ میدهد و اکثر موارد آن جز نوع تروماتیک حاد هستند. همانطور که بالاتر گفته شد، فعالیتهایی که در آنها ورزشکار دست یا پا را مکرراً به یک سطح سفت میمالد (مثل، فوتبال، کشتی و بسکتبال) او را مستعد ابتلا به بورسیت میسازند. برای جلوگیری از ورم بورس باید حتماً از پد زانو یا آرنج استفاده شود.
بورسیت چه علائمی دارد؟
علائم بورسیت به شدت التهاب و نوع بورسیت بستگی دارند. در بورسیت مزمن، ورم مشهودترین علامت است. مبتلایان به این نوع بورسیت اغلب به پزشک مراجعه میکنند، چرا که متوجه وجود ورمی می‌شوند که به مدت طولانی وجود داشته و خود‌به‌خود بهبود نمی‌یابد. این ورم واقعاً دردناک بوده و معمولاً قرمز نمی‌شود. با این حال، این نوع ورم بورسیتی میتواند بدون عفونی شدن گرم و دردناک شود.
مبتلایان به بورسیت عفونی معمولاً گرمای شدیدی را در محل التهاب بورس تجربه میکنند. ایشان اغلب از حساسیت بسیار، درد و تب شکایت دارند. ممکن است ورم و قرمزی از محل بوریست به پایین یا بالای دست گسترش پیدا کند. همچنین بورسیت عفونی میتواند باعث احساس ناخوشی شدید، تب و خستگی شود. اگر هر کدام از این علائم را داشتید باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
یکی از علائم بورست تروماتیک شروع سریع تورم است. این چنین حالتی معمولاً بعد از رویدادهای به خصوصی رخ میدهد، برای مثال وقتی که یک بازیکن لاکراس یا فوتبال با آرنج روی چمن مصنوعی می‌خورد یا هنگامی که کشتی‌گیر با آرنج روی تشک فرود می‌آید. در این وضعیت، ناحیه درگیر تا حدودی حساس و گرم میشود، البته نه به مقدار زیاد. ورم ممکن است با کبودی همراه باشد.
چگونه بدانم که چه نوع بورسیتی دارم؟
اگرچه گاهی اوقات علائم موجود به یک نوع به خصوص از بورسیت اشاره دارند تا انواع دیگر، اما اغلب تمیز دادن آنها از یکدیگر دشوار است. این حالت بیشتر در هنگام تشخیص بورسیت مزمن از بورسیت عفونی رخ میدهد. بورسیت مزمن با ورم همراه بوده اما دیگر علائم جدی‌تر بورسیت عفونی را ندارد. این علائم عبارتند از قرمزی، التهاب، تب و درد. در صورت بروز این علائم باید به پزشک مراجعه شود.
درمان بورسیت شانه
درمان بورسیت به نوع آن بستگی دارد. البته، اکثر افراد مبتلا به بورسیت شانه می‌توانند تنها با یک درمان ساده و بدون نیاز به جراحی تسکین یابند. بعضی از گزینه‌هایی که می‌توانند در این زمینه کمک کنند عبارتند از:
استراحت دادن به شانه درگیر
گام اول برای درمان درد حاد شانه کاهش التهاب تاندون‌های روتاتور کاف و بورس اطراف آنها است. قاعده‌ای که در اینجا باید دنبال شود ساده است: اگر حرکتی خاصی باعث درد میشود، آن را انجام ندهید.
از آنجا که در چنین حالتی حرکت دادن بیش از دست و کتف کار اشتباهی است، اغلب بهترین راه برای جلوگیری از درد توقف یا کاهش فعالیتهایی است که باعث درد می‌شوند. در مواجهه با آسیب‌دیدگی‌های روتاتور کاف زمان بهترین دوست شما است. با استراحت دادن شانه به مقدار مورد نیاز، بدن فرصت پیدا می‌کند تا خود را التیام دهد.
استفاده از داروهای ضدالتهاب
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDها)، مانند ادویل (ایبوپروفن) یا آلوِه (ناپروکسن) می‌توانند التهاب را تا حد بسیار زیادی کاهش بدهند. این داروهای بدون نسخه به طور همزمان باعث کاهشِ کوتاه مدت، و در عین حال، مؤثر درد و ورم ناشی از بورسیت می‌شوند. تایلنول (استامینوفن) اگرچه به خوبی درد را تسکین میدهد اما هیچ یک از مزایای ضدالتهابی NSAIDها را ندارد.
این داروها هم مانند هر داروی دیگری دارای یک سری عوارض جانبی هستند که استفاده از آنها را برای بعضی افراد مضر میسازند. قبل از شروع درمان با داروهای بدون نسخه حتماً با پزشک یا دکتر مسئول داروخانه در این مورد صحبت کنید تا مطمئن شوید که این داروها برایتان مناسب و بی‌خطر هستند.
گذاشتن یخ روی شانه
گذاشتن یخ برای هرگونه عارضه ناشی از التهاب بسیار مفید است. کیسه‌های یخ معمولاً زمانی بیشترین فایده را دارند که درد حاد باشد یا بورسیت مزمن ناگهان شدت پیدا کند.
البته، باید این کار را به روش ایمن آن انجام دهید. در هر بار، کیسه یخ را بیش از 15 تا 20 دقیقه روی یک نقطه نگه ندارید. از قرار دادن مستقیم یخ روی شانه، بدون وجود یک لایه محافظ مثل پارچه یا حوله خودداری کنید، چرا که این کار باعث یخ‌زدگی پوست میشود.
فیزیوتراپی
بعد از فروکش درد حاد و ورم می‌توانید با استفاده از فیزیوتراپی کمک کنید تا شانه‌تان به وضعیت طبیعی‌اش برگردد. در اینجا، هدف درمان کمک به تقویت قدرت عضلات اطراف روتاتور کاف و بازیابی انعطاف و دامنه کامل حرکت شانه است.
غالباً افراد از اینکه می‌بینند تنها بعد از یک هفته بی‌حرکتی یا عدم فعالیت چقدر توان عضلانی از دست داده‌اند شگفت‌زده می‌شوند. برای آنکه مطمئن شوید که کاملاً بهبود یافته‌اید و اینکه احتمال آسیب‌دیدگی مجددتان کمتر شود، از پزشکتان بپرسید که برای فیزیوتراپی و به دنبال آن، یک برنامه جامع تمرینات قدرتی شانه چه گزینه‌هایی دارید.
تزریق کورتیزون
اگر هیچ یک از درمان‌های فوق دردتان را به اندازه کافی تسکین نداد، می‌توانید از پزشکتان بپرسید که آیا تزریق کورتیزون (استروئید) به عنوان یک گزینه درمانی برای شما مناسب است.
اگرچه تزریق کورتیزون برای کاهش درد و التهاب شانه مؤثر است، اما در صورت استفاده بیش از حد میتواند به تخریب مفصل سرعت داده و تاندونها را ضعیف کند.
تزریق کورتیزون، درمانی نیست که پیش از امتحان گزینه‌های فوق استفاده از آن توصیه شود، اما میتواند در موارد شدید مفید باشد. در مورد مناسبت‌ترین گزینه‌های درمانی برای عارضه به خصوصی که دارید با پزشکتان مشورت کنید.
با استفاده از درمان‌های فوق قاعدتاً باید علائم بهبود پیدا کنند. اگر هیچ بهبودی مشاهده نکردید، با پزشکتان صحبت کنید. اگر احساس کردید دچار عفونت شده‌اید حتماً به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر متوجه شدید در بیش از یک ناحیه دچار ورم شده‌اید یا اگر علی‌رغم انجام درمان ورم بیشتر شد موضوع را به پزشکتان اطلاع دهید.
مشاوره و راهنمایی
با تیمی از متخصصان ویژه در زمینه بیومکانیک، متعهد هستیم که به ورزشکاران، مربیان و علاقه مندان به ورزش در درک و بهبود عملکرد ورزشی انها از طریق لنز تحلیلی علمی کمک کنیم.
فرم درخواست مشاوره رایگان
جراحی چه موقع برای بورسیت ضروری است
برای درمان بورسیت به ندرت به جراحی نیاز پیدا میشود و این گزینه تنها برای موارد مزمنی انجام می‌گیرد که با درمان‌های سنتی بهبود نمی‌یابند. معمول‌ترین درمان جراحی، در صورت نیاز، برش و تخلیه (یا «آی اَند دی») است که تنها برای بورس‌های عفونی انجام میشود. در این روش، ابتدا جراح با یک داروی بی‌حسی پوست را بی‌حس می‌کند و سپس با یک اسکالپل بورس را باز می‌کند. در پایان، او مایع موجود در بورس ملتهب را تخلیه می‌کند. گاهی اوقات نیاز است که تمامی بورس برداشته شود؛ این کار تنها زمانی ضروری میشود که ورم بورس مشکل‌ساز شود.
